فناوریهای شناسایی و ردیابی

بارکد ، RFID ، شناسایی با امواج رادیویی ، ردیابی ، ردگیری، ردیابی ماهواره ای ، GPS ، بینایی ماشین ، بیومتریک ، کارت هوشمند، سنسور

فناوریهای شناسایی و ردیابی

بارکد ، RFID ، شناسایی با امواج رادیویی ، ردیابی ، ردگیری، ردیابی ماهواره ای ، GPS ، بینایی ماشین ، بیومتریک ، کارت هوشمند، سنسور

دانلود رایگان کتاب RFID Essentials

کتاب فوق را می توانید از اینجا (RFID Essentials) دانلود کنید

دانلود رایگان کتاب RFID Security

کتاب فوق را در قالب pdf می توانید از اینجا (RFID Security) دانلود کنید

مقاله بکارگیری استراتژی RFID بعنوان ابزاری برای رهنگاشت تکنولوژی

بکارگیری استراتژی RFID بعنوان ابزاری برای رهنگاشت تکنولوژی

امیـد زنـدی

دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی - دانشگاه شهید بهشتی

واژه‌های کلیدی

شناسایی از طریق امواج رادیویی[1]، استراتژی و رهنگاشت تکنولوژی[2]

چکیده

استراتژی RFID رهنگاشتی را برای استفاده در تکنولوژی همراستا با اهداف و چشم اندازهای استراتژیک سازمان ایجاد می کند. بعنوان مثال کسب و کاری که می کوشد تا مدلی از کارایی را داشته باشد می تواند ازRFID برای هدایت جریان فعالیتهایش استفاده نماید. یک استراتژیRFID قویاً برای یک سازمان بزرگ توصیه می شود. همچنین شرکتهایی با مقیاس کوچک می توانند از فواید این استراتژی بهره ببرند. یک استراتژی RFID وسعت و گستره ای که یک کسب و کار می تواند در درون خود از RFID بهره ببرد را نشان می دهد.

عموماً نمی توان از یک استراتژی کسب و کار برای دیگر کسب و کار نیز استفاده کرد، این بدان معنی است که کسب و کارها بایستی استراتژی منحصربفرد خود را ایجاد کرده و تعیین کنند که RFID چگونه می تواند برای آنها در راستای مسیرهای استراتژیکشان ارزش ایجاد کند و ریسکها و هزینه های قابل تحمل را کاهش دهد. در این مقاله می خواهیم به فواید استفاده از RFID بعنوان ابزاری جهت رهنگاشت تکنولوژی در سازمانها و مؤسسات اشاره کنیم، همچنین مثالها و مواردی جهت درک موضوع فوق ارائه شده است.



[1]  RFID (Radio Frequency IDentification)

[2]  Technology Roadmap

ادامه مطلب ...

حضور ایران فاوا در مرحله نهائی گزینش راه حل RFID برای ساپکو

شرکت ایران فاوا گسترش پس از ارائه راه حل خود برای پیاده سازی RFID  در زنجیره تامین ساپکو برای فاز پایلوت، جزء 3شرکت برتر قرار گرفت.
این فاز، ردیابی 2 قطعه مهم خودرو، از مرحله تولید در قطعه ساز تا خط مونتاژ ایران خودرو را به صورت اتوماتیک و با استفاده از RFID‌ کنترل خواهد کرد.
شرکت ایران فاوا گسترش با تکیه بر دانش داخلی و استفاده از همکاران خارجی و تجربه پیاده سازی SAP‌ در ایران خودرو راه حل مناسبی برای فاز پایلوت این پروژه ارائه کرده است.

ردیابی قطعات موتور پژو 206 برای حذف خطای انسانی در ساخت خودرو

محققان کشور با استفاده از تکنولوژی رادیو فرکانسی (RFID) موفق شدند با کمترین خطای انسانی اقدام به ردیابی قطعات موتور پژو 206 در خط تولید کرده تا مشکلات احتمالی گزارش و رفع شوند. همچنین از این فناوری در جلوگیری از سرقت این خودرو استفاده می شود.

رضا رحیمی مجری طرح با بیان اینکه در این پروژه از فناوری RFID در خط تولید استقاده شد، گفت: این پروژه با توجه به ارزش افزوده ای که ایجاد می کند مورد توجه قرار گرفته شد.

وی به نحوه عملکرد سیستم ردیابی اشاره کرد و افزود: در این طرح 50 قطعه که در خط مونتاژ خودرو پژو 206 مورد استفاده قرار می گیرند و دارای ویژگیهایی چون گران بودن قطعه، میزان ایمنی که در خودرو ایجاد می کند و قطعاتی که بیشترین تعویض را دارند مانند صفحه کلاچ انتخاب شد.

رحیمی ادامه داد: برای رد یابی این قطعات لازم بود بارکدهایی که حاوی اطلاعاتی چون تاریخ تولید، نام شرکت و غیره است بر روی قطعات چسبانده شود. این بارکدها توسط دستگاههای بارکد خوان با استفاده از تکنووژی RFID خوانده می شود. این دستگاهها به PLC متصل است و اطلاعاتی که از سوی دستگاه بارکد خوان به کامپیوتر ارسال می شود توسط PLC ذخیره می شود.

وی با بیان اینکه این اطلاعات در مورد هر یک از اتومبیلهای تولیدی بطور جداگانه ذخیره می شود، اظهار داشت: یکسری از قطعات از فرانسه وارد می شود که تا کنون شرکتهای تولید کننده فرانسوی موافقت خود را برای چسباندن بارکدها بر روی قطعات اعلام نکرده و این ردیابی فقط برای قطعات ساخت داخل اعمال می شود.

مجری طرح تاکید کرد: از تعداد قطعات مورد ردیابی در این طرح در حال حاضر فقط بر روی بلوک های سرسیلندر عملیاتی شده است.

رحیمی ردیابی پرسنل را از دیگر قابلیتهای این سیستم ذکر کرد و به مهر گفت: این سیستم قادر است افرادی که در خط تولید فعالیت می کنند را ردیابی کنند و چنانچه ایرادی در خودرو ایجاد شود که ناشی از سهل انگاری پرسنل باشد با استفاده از این سیستم می توان رد یابی کرد.

مجری طرح با بیان اینکه این سیستم بیشتر برای خدمات پس از فروش قابل استفاده شده است، ادامه داد: زمانی که ایرادی در خودروها ایجاد می شود می توان برای جلوگیری از تکرار این ایراد با استفاده از این سیستم رد یابی کرد و اشکالات احتمالی در بخشهای مختلف چون تولید قطعه، مواد اولیه بکاربرده شده و غیره را با دقت بالا بررسی کرد.

رحیمی همچنین به نقش این تکنولوژی در جلوگیری از سرقت و کلاهبرداری پرداخت و توضیح داد: با تعاملی که نیروی انتظامی با ما دارد، در حال حاضر از این سیستم برای تعیین مسرقه بودن اتومبیلها در نیروی انتظامی استفاده می شود. علاوه بر اینها بسیاری از نمایند گیها برای ماشینهای فاقد گارانتی قطعات از شرکت ایران خودرو دریافت می کردند که با بهره مندی از این سیستم جلوی این گونه اعمال گرفته می شود.

به گفته رحیمی استفاده از سیستم در فروشگاههای زنجیره ای، بیمارستانها، رد یابی حیوانات و مدیریت کتابها در کتابخانه را از دیگر موارد کاربرد این سیستم نام برد.

منبع : خبرگزاری مهر

اندازه گیرى قند خون با «تلفن همراه»

چند گروه تحقیقاتى با انتشار نتیجه جدیدترین تحقیقات خود اعلام کردند که روش نوینى را ابداع کرده اند که به وسیله آن بدون نیاز به ایجاد کوچکترین زخمى بر روى پوست و براى استفاده از خون، مى توان با استفاده از یک تلفن همراه میزان قند خوان بیماران دیابتى را بررسى و مشاهده کرد. به گزارش همکاران سیستم سه گروه تحقیقاتى همراه با دانشگاه جرج تاون، اعلام کرده اند که مى توان میزان گلوکز خون بیماران دیابتى را با استفاده از این روش نوین اندازه گیرى و مشاهده کرد. این گزارش مى افزاید: در این روش، با استفاده از وصله هاى پوستى یک بار مصرف یا (Disposable skin patches) که بوسیله یک قطعه تراشه حسگر رادیویى بر روى موضعى از بدن جاسازى مى شود، مى توان میزان گلوکز را بدست آورد؛ سپس اطلاعات بدست آمده به یک تلفن همراه منتقل مى شود که نتایج حاصله بر روى آن قابل مشاهده است. با استفاده از این اطلاعات اولیه، تلفن همراه مى تواند پمپ انسولین را نیز از راه دور کنترل نماید.گفتنى است، این وصله ها قادر خواهند بود هر یک ساعت یکبار و در مدت ۲۴ ساعت، خون بیمار را بازبینى کرده و اطلاعات بدست آمده را با استفاده از وسیله اى که بیماران دیابتى با آن آشنایى قبلى دارند، منتقل کنند. این تلفن هاى همراه در مواقع اورژانسى نیز داراى تکنولوژى Geolocation مى باشند. سازمان هایى که در این پروژه مشارکت دارند عبارتند از: Georgetown، Gentag، یک موسسه بین المللى علوم کاربردى موسوم به(SAIC) و یک شرکت پیشرفته تکنولوژى.شرکت تحقیقاتى تکنولوژى Gentag همچنین یک نرم افزار «حسگر RFID خوان»براى تلفن هاى همراه ساخته است. این گروه ها همچنین توافق کرده اند با انجام همفکرى و به کمک امکانات یکدیگر، با هدف کمک به بیماران دیابتى، اقدام به گسترش این روش جدید کنند.در همین رابطه«جان پیترز» رئیس Gentag طى بیانیه اى اعلام کرد: «ما انتظار داریم روش نوین تکنولوژى حسگر گلوکز رادیویى، که روشى است بدون درد و قابل استفاده، به میزان قابل توجهى نظارت بر وضعیت بیماران دیابتى رادرسطح جهان  بهبودبخشد.»سازمان هاى ذیرط زمان مشخصى را براى آغاز استفاده از این تکنولوژى اعلام نکرده اند.

انواع حسگرها

حسگر ها
زوج حسگر مافوق صوت
حسگر تماسی نشان داده شده است. در صورت برخورد تیغه فلزی به مانع و فشرده شدن کلید زیر تیغه همانند قطع و وصل شدن یک کلید ولتاŽ خروجی سوئیچ تغییر می کند.

حسگر یک وسیله الکتریکی است که تغییرات فیزیکی یا شیمیایی را اندازه گیری می کند و آن را به سیگنال الکتریکی تبدیل می نماید. حسگرها در واقع ابزار ارتباط ربات با دنیای خارج و کسب اطلاعات محیطی و نیز داخلی می باشند. انتخاب درست حسگرها تأثیر بسیار زیادی در میزان کارایی ربات دارد. بسته به نوع اطلاعاتی که ربات نیاز دارد از حسگرهای مختلفی می توان استفاده نمود:  

–        فاصله

–         رنگ

–         نور

–         صدا

–        حرکت و لرزش

–         دما

–         دود

–         و...

حسگر حرکت  حسگر رطوبتی

اما چرا از حسگرها استفاده می کنیم ؟ همانطور که در ابتدای این گفتار اشاره شد حسگرها اطلاعات مورد نیاز ربات را در اختیار آن قرار می دهند و کمیتهای فیزیکی یا شیمیایی موردنظر را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل می کنند.مزایای سیگنالهای الکتریکی را می توان بصورت زیر دسته بندی کرد:

            –       پردازش راحتتر و ارزانتر

            –         انتقال آسان

            –         دقت بالا

            –         سرعت بالا

            –         و...

حسگرهای مورد استفاده در رباتیک: 

در یک دسته بندی کلی حسگرهای مورد استفاده در رباتها را می توان در یک دسته خلاصه کرد: 

  –     حسگرهای تماسی ( Contact ) 
مهمترین کاربردهای این حسگرها به این شرح می باشد: 

 –      آشکارسازی تماس دو جسم

 –      اندازه گیری نیروها و گشتاورهایی که حین حرکت ربات بین اجزای مختلف آن ایجاد می شود .

میکروسوئیچ

در شکل یک میکرو سوئیچ یا

  –  حسگرهای هم جواری (Proximity  )

آشکارسازی اشیا نزدیک به روبات مهمترین کاربرد این حسگرها می باشد.
انواع مختلفی از حسگرهای هم جواری در بازار موجود است از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

–        القایی

–         اثرهال

–        خازنی

–        اولتراسونیک

–        نوری




حسگر اثر هال



–    حسگرهای دوربرد ( Far away)

کاربرد اصلی این حسگرها به شرح زیر می باشد:

              –       فاصله سنج (لیزو و اولتراسونیک)
              –        بینایی (دوربینCCD)

حسگر مافوق صوت
در شکل یک زوج گیرنده و فرستنده اولتراسونیک (ماورا صوت) نشان داده شده است. اساس کار این حسگرها بر مبنای پدیده داپلر می باشد.


-  حسگر نوری (گیرنده-فرستنده)
 یکی از پرکاربردترین حسگرهای مورد استفاده در ساخت رباتها حسگرهای نوری هستند. حسگر نوری گیرنده- فرستنده از یک دیود نورانی (فرستنده) و یک ترانزیستور نوری (گیرنده) تشکیل شده است.
خروجی این حسگر در صورتیکه مقابل سطح سفید قرار بگیرد 5 ولت و در صورتی که در مقابل یک سطح تیره قرار گیرد صفر ولت می باشد. البته این وضعیت می تواند در مدلهای مختلف حسگر برعکس باشد. در هر حال این حسگر در مواجهه با دو سطح نوری مختلف ولتاژ متفاوتی تولید می کند.




حسگر نوری



در زیر یک نمونه مدار راه انداز زوج حسگر نوری گیرنده فرستنده نشان داده شده است. مقادیر مقاوتهای نشان داده شده در مدلهای متفاوت متغییر است و با مطالعه دیتا شیت آنها می توان مقدار بهینه مقاومت را بدست آورد.


حسگرها ( سنسورها )

منبع: www.iranmedar.com

بارکدهای نوع GS1

بارکد‌های نوع جی اس یک به منظور وضع استانداردهای هماهنگ کننده برای شناسایی محصولات کشور‌های مختلف از روی بارکد‌های درج شده بر روی محصولات شرکت‌های مختلف می‌باشد. این کار به شفافیت و کارایی عرضه و تقاضای جهانی و همچنین زنجیره ارزش منتقل شونده در سطح جهان کاربرد دارد. این کدهای سه رقمی در اول بارکد‌های ۱۳ شماره‌ای درج شده بر روی محصولات آورده می‌شوند. مقر اصلی این سازمان در بروکسل بلژیک و لارنس ویل نیوجرسی آمریکا می‌باشد که هم اکنون نزدیک به یک صد عضو دارد.

فهرست بارکدها :

کد شماره ۹۵۰ (دفتر مرکزی) به عنوان ساختاری جانبی برای قراردادها و درخواست‌های بین المللی به کار برده می‌شود. مانند ۹۵۰۹۹۹۹ که به منظور سازمان دارویی بین الملل طراحی شده‌است.

بارکدهای ذخیره شده :

این دسته از بارکد‌ها برای استفاده در آینده و برای کشورهای تازه وارد رزرو شده‌اند.

  • ۱۴۰ – ۱۹۹
  • ۳۸۱, ۳۸۲, ۳۸۴ و۳۸۶
  • ۳۸۸ – ۳۹۹
  • ۴۴۱ – ۴۴۹
  • ۴۷۲, ۴۷۳, ۴۸۳ و۴۸۸
  • ۵۱۰ – ۵۱۹
  • ۵۲۱ – ۵۲۷
  • ۵۳۲ – ۵۳۴ و۵۳۶ – ۵۳۸
  • ۵۵۰ – ۵۵۹
  • ۵۶۱ – ۵۶۸
  • ۵۸۰ – ۵۸۹
  • ۵۹۱ – ۵۹۳ و۵۹۵ – ۵۹۸
  • ۶۰۲ و۶۰۴ – ۶۰۷
  • ۶۱۰, ۶۱۲, ۶۱۴, ۶۱۵, ۶۱۷, ۶۲۰ و۶۲۳
  • ۶۳۰ – ۶۳۹
  • ۶۵۰ – ۶۸۹
  • ۶۹۶ – ۶۹۹
  • ۷۱۰ – ۷۲۸
  • ۷۴۷ – ۷۴۹
  • ۷۵۱ – ۷۵۳ و۷۵۶ – ۷۵۸
  • ۷۷۱, ۷۷۲, ۷۷۴, ۷۷۶ و۷۷۸
  • ۷۸۱ – ۷۸۳, ۷۸۷ و۷۸۸
  • ۷۹۱ – ۷۹۹
  • ۸۵۱ – ۸۵۷
  • ۸۶۱ – ۸۶۴ و۸۶۶
  • ۸۸۱ – ۸۸۳, ۸۸۶, ۸۸۷ و۸۸۹
  • ۸۹۱, ۸۹۲ و۸۹۴ – ۸۹۸
  • ۹۲۰ – ۹۲۹
  • ۹۵۱ – ۹۵۴, ۹۵۶ و۹۵۷
  • ۹۵۹ – ۹۷۶
  • ۹۸۳ – ۹۸۹

شابک و رمزینه

تاریخچه شابک :
در سراسر دنیا هر سال انتشار کتاب‌ و سایر نشریات به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و به همین نسبت هم به مراکز فروش و انتشار افزوده می‌شود. این توسعه روزافزون در امر چاپ و انتشار موجب شده است که در مقابل حجم زیاد آن احساس سردرگمی و بلاتکلیفی نماییم و مدت زمان بیشتری را صرف پیدا کردن کتاب یا نشریه مورد نظرمان بنماییم.
 
با توجه به افزایش روزافزون انتشار کتاب و مشکلاتی که توزیع، سفارش، انبارگردانی و اطلاع‌رسانی کتاب در سطح جهان با آن روبرو شده بود، کم‌کم ناشران و کتابفروشان برآن شدند راه حلی برای مشکلات بیاندیشند.
 
تا آن زمان ناشران برای کنترل موجودی، تامین سفارش و توزیع، از روش‌های مختلفی از جمله بازیابی عنوان، مولف و دیگر مشخصات کتابشناختی استفاده میکردند. اما استفاده از مشخصات کتابشناختی همیشه جوابگو نبود، برای سرعت‌دهی به کارها، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و جلوگیری از مشکلاتی که در اثر پراکندگی و تنوع منابع چاپ بوجود آمده بود ناشران را بر آن داشت تا از شماره‌ای داخلی برای شناسایی آثارشان استفاده کنند، که بیشتر شماره‌های ثبت کتاب‌ها بود. اگر چه این روش خوبی بود، اما چون این شماره‌گذاری‌ها استفاده داخلی داشتند، با گسترش مبادلات وسیع کتابها در سطح ملی و بین‌‌المللی جوابگوی مشکلات نبود.
 
بنابراین بررسی‌های، تعدادی از ناشران و توزیع‌کنندگان کتاب در اروپا، که از رایانه برای پردازش سفارش‌ها و کنترل موجودی در انبارهای کتاب استفاده می‌کردند، نشان داد که پیش نیاز یک نظام ماشینی کارآمد، وجود شماره‌ای یکتا و ساده برای شناسایی اقلام قابل انتشار است. در کشور انگلستان نیز فروشگاه‌های کتاب‌فروشی اسمیت و پسران که کتاب‌هایشان را از انبار مرکز تهیه می‌کرد و همچنین یک مقام مربوط به آموزش و پرورش که کتاب‌های چند صد مدرسه را از انبار مرکزی کالا تهیه می‌کرد، اقدام به نصب سیستم کامپیوتری کردند. بعد از استفاده از کامپیوتر برای تهیه و کنترل موجودی، لزوم یک سیستم ماشینی موثر و یک شماره واحد و آسان برای کتاب‌های منتشر شده بیش از پیش احساس شد.
 
در سال 1967 در انگلستان ISBN یا شماره استاندارد کتاب توسط اسمیت پیشنهاد شد، که با استفاده از آن، دیگر بکارگیری اطلاعات کتابشناختی از قبیل عنوان، نام نویسنده و سایر مشخصات نشر لازم نبود. در همین زمان امریکایی‌ها هم در اجرای چنین طرحی با کشور انگلیس مشارکت و همکاری کردند که توسط شرکت باوکر بسط و توسعه یافت.
 
مسئله نیاز به یک سیستم شماره‌گذاری بین‌المللی کتاب اولین بار در سومین گردهمایی بین‌المللی بازار کتاب و انطباق آن با اصول منطقی تجارت کتاب در نوامبر 1966 که در برلین برگزار شد، مطرح گردید. در سال 1968 کمیته فنی مستندسازی سازمان بین‌المللی استاندارد، گروهی را زیر نظر موسسه استاندارد انگلستان برای تحقیق درباره امکان بسط نظام انگلیسی برای شماره‌گذاری در سطح بین‌المللی تعیین کرد. کنفرانس‌های متعدد بین کشورهای اروپائی و آمریکایی برگزار گردید که نتیجه این کنفرانس‌ها، توصیه‌نامه شماره 2108 ایزو است که اصول و روش شماره‌گذاری استاندارد بین‌المللی کتاب را تعریف می‌کند و هدف از آن هماهنگ‌سازی و استاندارد کردن استفاده از شماره برای کتابها در سطح بین‌المللی، به طریقی است که هر شماره استاندارد بین‌المللی کتاب، تنها یک عنوان مشخص و یا چاپ مشخص از یک عنوان توسط ناشر خاص را شناسایی می‌کند.
 
برای انجام و پیاده کردن اصول شابک یک سازمان بین‌المللی در سطح جهان مسئولیت شماره‌گذاری را بر عهده گرفت که مقر آن در برلین - آلمان است و به سازمانی جهانی شابک مشهور شد. علاوه بر سازمان جهانی، در هر کشور یک نمایندگی در سطح ملی و در مواردی منطقه‌ای مسئولیت هدایت گروه را برای شماره‌گذاری کتاب‌ها بر عهده دارد. در ایران موسسه شابک ایران در سال 1372 مسئولیت شماره‌گذاری کتاب‌ها در سطح ملی را به عهده گرفت و پس از یک سال کار آزمایشی، رسماً در سال 1373 بکار خود ادامه داد. در حال حاضر بالغ بر 5000 موسسه انتشاراتی عضو نظام هستند و کتابهای خود را براساس استاندارد شابک شماره‌گذاری می‌کنند.
 
شابک در ایران
 با گسترش روزافزون نشر کتاب در ایران و استفاده روزافزون از رایانه و سیستم‌های داده پردازی برای کارهای نشر و اطلاع رسانی، کم‌کم ضرورت وجود شابک در ایران نیز بیش از پیش احساس شد و در نتیجه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی کار نشر در اندیشه گرفتن نمایندگی از مؤسسه جهانی شابک شد، در سال 1372، ایران به عضویت این مؤسسه درآمد و شماره گروهی جمهوری اسلامی ایران در نظام شماره‌گذاری بین‌المللی کتاب عدد 964 تعیین شد.
 
آمار خانه کتاب بر اساس تعداد ناشران عضو آن بیش از 5000 ناشر است. همچنین بر اساس همین آمار از کل کتاب‌های منتشر شده توسط ناشران تا پایان سال 1384، حدود 96 درصد کتاب‌ها دارای شابک هستند.
 
در سال 1375 نیز بر اساس مصوبه هیات وزیران استفاده از شابک از سوی ناشران اجباری شد و ناشر موظف شد که از ضوابط شابک ایران پیروی کند.
 
در شابک ایران یک میلیون عنوان کتاب قابل شماره‌گذاری است که در آن ناشران، بر حسب میزان فعالیت انتشاراتی آنها، به چهار گروه تقسیم می‌شوند که جدول آن به صورت زیر است:
 
گروهشناسهتعداد عنوانهای کتابهای ناشر
گروه اول29-00تا 10000 عنوان
گروه دوم549-300تا 1000 عنوان
گروه سوم8999-5500تا 100 عنوان

گروه چهارم

 

9999-90000

 

تا 10 عنوان

 

بر اساس تعداد کتاب‌ منتشر شده ناشر و زمان صرف شده برای انتشار آنها، ناشر در یکی از این چهارگروه جای می‌گیرد. فهرستی از شماره‌گذاری مورد نیاز ناشر در اختیار او قرار می‌گیرد و ناشر، خود می‌تواند در مجموعه شماره‌های مختص به خود، کتاب‌هایش را شماره‌گذاری کند. و در انتخاب ترتیب شماره‌گذاری کتاب‌هایش نیز مختار است منوط به آنکه باعث بلا استفاده ماندن شماره‌های مختص به خود نشود.
فواید و کاربرد شابک :
گرایش عمومی به کتاب از شاخصهای یک جامعه فرهنگی است، اما عوامل مختلفی دسترسی به کتاب را دشوار ساخته‌ است. اطلاع‌رسانی و توزیع دو عامل مهمی هستند که ضعف و محدودیتشان آثار قابل ملاحظه‌ای بر روند تولید کتاب و استقبال از آن می‌گذارد. در حال حاضر به علت ضعف امکانات و نارسایی روش‌ها و ابزارها‌، تبلیغ و توزیع کتاب در ایران بسیار ضعیف است؛ ولی با گسترش استفاده از روش‌ها و ابزارهای جدید اطلاع‌رسانی، تحولی اساسی و گسترده در این زمینه در حال شکل‌گیری است.
 
با اختراع چاپ و رشد روز افزون انتشار کتاب، باعث شد روش‌های سنتی اطلاع‌رسانی آثار منتشر شده جوابگوی حجم تولیدات نباشد. با گذشت زمان و استفاده از رایانه و ایجاد بانک‌های اطلاعاتی، کم‌کم مشکلات روشهای سنتی برطرف شد و مردم، ناشران و کتابفروشان به شکل مناسب‌تر و راحت‌تر با استفاده از مشخصات کتابشناختی مانند عنوان، نویسنده، ناشر به اطلاعات کتاب‌های منتشر شده دسترسی پیدا می‌کردند ولی با افزایش روزافزون انتشارت در کشورهای مختلف و توجه به مبادلات آثار فکری در سطح بین‌المللی به کارگیری مشخصات کتابشناختی برای اطلاع‌رسانی به تنهایی جوابگوی نیازهای استفاده کنندگان نبود.
 
در مبادلات و تجارت کتاب نیز اگر برگه‌های فروش و فهرستهای قیمت براساس عنوان باشد، عملا از درجه اعتبار ساقط است و درستی آنها منوط به پیوست نمونه‌ای از هر کتاب به برگه فروش یا فهرست قیمت است، زیرا عنوانهای واحد حتی توسط ناشری واحد با کیفیات و مشخصات مختلف و در نتیجه بهای متفاوت منتشر می‌شوند. بطور مثال: ذکر عنوان دیوان حافظ میتواند ارجاع به چندین کتاب مختلف با محتوای ثابت و کیفیت و بهای متفاوت باشد. این محدودیت سبب می‌شود که راه‌های خرید کتاب برای کتاب دوستان، بیشتر به مراجعه شخصی آنها به کتابفروشیها محدود می‌شود.
 
با گسترش نمایشگاه‌های کتاب در سطح ملی و بین‌المللی و استفاده از اینترنت در آنها با توجه به حجم مبادلات و فروش بالای کتاب، اغلب ترجیح داده می‌شود از روش‌های شماره‌گذاری برای کتابها استفاده شود. اما از آنجا که اینگونه شماره‌گذاری‌ها معمولاً به منابع اطلاعات دقیقی اشاره نمی‌کنند، احتمال اشتباه در کلیه مراحل اختصاص شماره‌ها، ثبت و فهرست‌برداری و حتی الصاق برچسب‌ها بر روی کتاب وجود دارد. نکته دیگر آنکه این نوع شماره‌گذاری کالا، راه‌حلی موقت است و هزینه سرباری است که هر نوبت باید تکرار شود.
 
در همه موارد مذکورچاره کار بسیار روشن است، کتاب پس از آنکه دارای شناسنامه‌ای کامل شد باید شماره شناسنامه‌ای واحد نیز داشته باشد. در این‌ صورت، ذکر همان شماره به تنهایی و بدون ذکر مشخصات دیگر کتاب - حتی عنوان آن- دلالت بر کتاب معینی خواهد داشت.
 
زمانی که سخن از بانکهای اطلاعاتی چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی به میان می‌رود، وجود یک شماره شناسایی واحد، رکنی اساسی در ساختار بانک محسوب می‌شود که به کمک آن، جستجوی هر کتاب، حتی بدون آشنایی با زبان کتاب، به درستی صورت می‌گیرد.
 
در اینجا بطور خلاصه کاربرد شابک در بازار نشر و کتابخانه‌ها بیان می‌شود:
 
بازار نشر
سفارش، توزیع و فروش
انبارگردانی
کنترل موجودی ناشران و کتابفروشان
کنترل محاسبات
سفارش از راه دور

 
کتابخانه‌ها
سفارش و فراهم‌آوری کتابخانه‌
سیستم گردش امانت کتابخانه‌
جستجو در پایگاههای اطلاعاتی
فهرست‌برداری برخط (Online)
فهرست‌های ماشینی و فهرست‌های مشترک
امانت بین کتابخانه‌ای
استفاده در سیستم‌های قابل خواندن بوسیله ماشین
رمزینه :
با مطرح شدن بازارهای جهانی برای کتاب و عرضه آن در کنار سایر محصولات، همچنین قابلیت‌های استفاده از رمزینه باعث شد تا قراردادی بین سازمان جهانی شابک و سازمان بین‌المللی EAN منعقد شود و پیش‌شماره مختص دنیای کتاب اختصاص یابد تا امکان تبدیل شابک‌های کتاب به رمزینه امکان‌پذیر گردد. در حال حاضر اکثر ناشران بزرگ دنیا از رمزینه برای کتاب‌های خود استفاده می‌نمایند. در ادامه به کلیات رمزینه و فواید و کاربرد‌های آن اشاره می‌شود.
 
رمزینه‌ها اطلاعات را با ترکیب خطوط و فواصل در پهنای متفاوت ارایه می‌کنند (رمزینه‌ها با استفاده از رقم کنترل اشتباهات نورخوانی را کنترل می‌کنند و آن را تا حدود یک در چند میلیون کاهش می‌دهند) . این بدان معنی است که اطلاعات فقط به طور افقی در امتداد خطوط و فواصل ارایه می‌شود. ارتفاع دارای اطلاعات معنی داری در رمزینه‌ها نیست. ظرفیت ذخیره، تعداد اطلاعات که توسط یک رمزینه می‌تواند منتقل شود، حداکثر به چندین کارکتر ده تایی محدود می‌شود.
 
کسانی که این روزها به خرید می‌رود، به خواندن رمزینه اقلام خریداری شده خود در هنگام تحویل، نگاه می‌کند. اما تعداد بسیار کمی از نحوه کار آن اطلاع دارند، و به همین علت است که مشتریان به طور انفرادی یا گروهی تعجب می‌کنند و سئوالاتی را درباره رمزینه‌خوان‌ها مطرح می‌نمایند.
 
رمزینه بیشتر به منظور شناسایی خودکار به کار برده می‌شوند و در طیف وسیعی از کاربردها دیده می‌شود، از صندوق پول در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و عمومی گرفته تا مدیریت تولید در کارخانه‌ها، کنترل محصول و کنترل موجودی در امور پشتیبانی را شامل می‌شوند.
 
ارزیابی‌های گسترده نشان می‌دهد با استفاده از رمزینه، قیمت‌های درست‌تری نسبت به سیستم‌های سنتنی به حساب مشتریان گذاشته می‌شود و میزان اشتباه معمولا کمتر از یک درصد است.
 
در یک دوره چهار هفته‌ای، 19447 محصول برای درستی قیمت در 78 فروشگاه بزرگ منطقه ملبورن، از طریق 39 دستگاه رمزینه‌خوان بررسی گردید. ارزیابی ثابت کرد که استفاده از رمزینه و رایانه هنگام فروش نسبت به محاسبه دستی، دقیق‌تر است. موسسه فروشگاههای بزرگ نسبت به طرز تلقی مشتری، آمارگیری انجام داد و 82 درصد از پاسخ دهندگان از کاربرد رمزینه در فروشگاههای بزرگ «راضی» و یا «خیلی راضی» و فقط 8 درصد «ناراضی» بودند.
 
دلایل میزان بالای رضایت شامل سرعت در محاسبه قیمت و اطلاعات مبسوط روی رسید مشتری است. رسیدهای مشتری قیمت تمام شده و قیمت‌های پرداختی را در بر می‌گیرد. بر خلاف رسیدهای تحویلی به مشتری در فروشگاههایی که به طور دستی کار می‌کنند و تنها ارقام را فهرست می‌کنند.
 
با جهانی شدن بازار مصرف کالا تولید‌کنندگان با استفاده از نشانه رمزینه محصولات خود را شماره‌گذاری کرده و عرضه می‌نمایند. این مسئله به نظام‌مند شدن عوامل موجود در مسیر عرضه کالا و نیز هویت‌دار شدن محصولات در بازارهای جهانی کمک می‌کند، به گونه‌ای که با تکیه بر آن هم‌اکنون اغلب انبارها و فروشگاه‌ها، مجهز به دستگاه‌های کامپیوتری با بهره‌جویی از مکانیسم انتقال اطلاعات توسط دستگاه رمزینه خوان گشته و از تسهیلات فوق‌العاده آن بهره می‌گیرند.
 
در نظام شماره‌گذاری بین‌المللی (EAN)کالاهای مصرفی قابل عرضه در فروشگاهها با یک شماره مشخص شده که این شماره‌ها در سطح جهانی منحصراً معرف یک کالا هستند که صندوقهای فروشگاه با خواندن این شماره می‌توانند کلیه اطلاعات مربوط به کالا را شامل: قیمت، تاریخ تولید و ... را از بانک اطلاعاتی کامپیوتری دریافت کنند.
 
فواید استفاده از رمزینه برای تولید کنندگان، توزیع کنندگان، فروشندگان عمده و جزء:
 
استخراج سریع و دقیق اطلاعات
امکان تهیه اطلاعات دقیق و به موقع برای مدیریت
پاسخگویی بهتر به طرفهای تجاری و مشتریان
قابلیت خودکار کردن انبارداری
کنترل بیشتر بر روی توزیع و ذخیره سازی
اشتباهات کمتر در شناسایی کالاها
بهبود ارتباطات بین شرکت‌ها در مسیر عرضه کالا
یکسانی استاندارد برای استفاده تمام طرفهای تجاری و در نتیجه کاهش کشمکش‌ها
عرضه محصول در کنار سایر کالا‌ها
در این راهنما اطلاعات جامعی در مورد استفاده از شابک و نیز ساختار آن ارایه می شود که می تواند مرجع بسیار مناسبی برای ناشران، توزیع کنندگان و علاقه مندان باشد.