فناوریهای شناسایی و ردیابی

بارکد ، RFID ، شناسایی با امواج رادیویی ، ردیابی ، ردگیری، ردیابی ماهواره ای ، GPS ، بینایی ماشین ، بیومتریک ، کارت هوشمند، سنسور

فناوریهای شناسایی و ردیابی

کاربردهای بیومتریک

- شناسایی مجرمان
شناسایی مجرمان با استفاده از بیومتریکهای مختلف جهت تعیین یا تأیید هویت افراد مظنون یا بازداشت شده می باشد. تعداد کمی از فناوریها می توانند در این عرصه مؤثر باشند. اثرانگشت و چهره نگاری از جمله این بیومتریکها هستند. درحال حاضر بانک اطلاعاتی AFIS جامع FBI که به IFIS مشهور است دارای 40 میلیون ثبت10 انگشتی است. چهره نگاری دومین بیومتریک پرکاربرد در این زمینه می باشد. اولین کاربرد عمومی این سامانه‌ها در Newham انگلستان با استفاده از 144 دوربین تلویزیونی مدار بسته بود که به منظور ثبت همه فعالیتها در خیابانهای ناامن ایجاد شد. فرودگاه پیرسون درOntario کانادا هم دارای یک سامانه نظارتی مشابه است که به بانک اطلاعاتی پلیس متصل است. دفاتر پلیس کالیفرنیا و میشیگان هم به سامانه تشخیص چهره مجهز هستند. در زندانهای پنسیلوانیا، نیویورک و فلوریدا از عنبیه نگاری به منظور اطمینان از هویت افرادی که از زندان خارج می شوند استفاده می شود. انتظار می رود در آینده نزدیک DNA سهم عمده ای از این بازار را به خود اختصاص دهد.

- خرده فروشی/ خودپردازها/ پایانه های فروش
تعیین یا تأیید هویت افراد هنگام انجام تراکنشهای مالی، کاربرد بیومتریکها در این عرصه را رقم می زند. این کاربرد که در سالهای اخیر توسعه یافته است جهت تکمیل یا جایگزینی فرایند ورود به سامانه‌های مالی الکترونیکی به روشی آسانتر و البته مطمئن تر مورد استفاده قرار می گیرد. بانکها و مؤسسات مالی بزرگی در سراسر جهان به استفاده از سامانه‌های بیومتریکی در این حوزه روی آورده اند. طیف وسیعی از بیومتریکها در این حوزه مورد استفاده قرار می گیرند. انگشت نگاری، عنبیه نگاری، چهره نگاری و اسکن الگوی رگهای دست[1] از جمله این فناوریها می باشند. فناوری بیومتریکی دربخش بانکداری وخدمات مالی رشد چشمگیری داشته است. این فناوری نه تنها امنیت و ارائه خدمات را افزایش می دهد بلکه امکانات ارزشمند جدیدی از جمله خدمات از راه دور را به ارمغان آورده است. نهایی شدن استانداردهای فرمت داده های بیومتریکی و رمز گشایی آنها شامل BioAPI,BAPI,CBEFF و X9.84 باعث پذیرش بیشتر آن در صنعت شده است. البته هنوز بعلت محافظه کاری بسیاری از مؤسسات و ترس از رخنه افراد سودجو، امکانات بالقوه بسیاری برای توسعه وجود دارد که هنوز توسعه نیافته اند. از اوایل سال2001 استفاده از فناوریهای مختلف بیومتریکی کاربردهای موفقیت آمیزی در این بخش داشته اند. از مهمترین کاربردها در این بخش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- دسترسی به حسابها
یک مثال خوب در این زمینه ”وسترن بانک“ پورتوریکو است که از اواسط سال2000 تمامی37 شعبه خود را به سامانه تشخیصی اثر انگشت و اسکن امضا مجهز کرد و مشتریان بانک می توانستند از روشهای قبلی و یا یکی از دو بیومتریک نامبرده استفاده کنند. آمارها نشان می دهد در همان ابتدا10 تا 15 درصد از300 هزار مشتری بانک از سامانه بیومتریکی استفاده کردند. هزینه تقریبی راه اندازی این سامانه3میلیون دلار برآورد شد.
بزرگترین بانک بخش خصوصی برزیل[2] هم از فناوری صوت نگاری برای اجازه دسترسی تلفنی مشتریان خود به حساب هایشان استفاده کرده است.
2- خودپردازها
برای بعضی تراکنشها، بیومتریکها می توانند یک گزینه مناسب در خودپردازها باشند. درسال1997 یک موسسه مالی و اعتباری در سوئد و انگلیس طرح آزمایشی Cordless بر پایه سامانه عنبیه نگاری در خودپردازهایش را به اجرا گذاشت. نتیجه موفقیت آمیز این طرح استفاده بیش از 94 درصد از مشتریان و ترجیح این فناوری نسبت به سامانه PIN بود. پروژه های مشابهی در امریکا، هند، آلمان و... اجرا شده که با استقبال فراوانی مواجه شده اند.
بانکهای بزرگ جهان از جمله امپریال کانادا با استفاده از فناوری عنبیه نگاری و میتسوبیشی ژاپن با استفاده از فناوری رگ نگاری کف دست از پیشتازان استفاده از خودپردازهای بیومتریکی در دنیا می باشند.
بانکداری الکترونیک وبلادرنگ، تراکنشهای تلفنی، دسترسی بهPC و شبکه های کامپیوتری و دسترسی فیزیکی به منابع از موارد دیگر در این زمینه هستند که در امریکا، آلمان، کانادا، مالزی
و... بیشترین استفاده مشاهده شده است. با توجه به پروژه های بزرگی که هم اکنون در بخش بانکداری کشور در حال اجراست (از جمله پروژه شتاب) توجه ویژه به قابلیتهای بیومتریکی
می تواند حایز اهمیت باشد.

- تجارت الکترونیک / تلفنی
کاربردهای این حوزه بیشتر مربوط به تراکنشهای از راه دور (خصوصاً تلفنی یا اینترنتی) می باشد. در اینجا هم بیومتریکها به منظور تکمیل یا جایگزینی فرایند ورود به سامانه مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از مهمترین مزایای استفاده از سامانه بیومتریکی در این فرایندها عدم نیاز به سرپرست یا ناظر ورود و تصدیق هویت افراد می باشد. صوت نگاری از جمله بیومتریکها پرکاربرد در این حوزه می باشد.

- دسترسی به رایانه/ شبکه
تفاوت این کاربرد با کاربرد بیومتریکها در حوزه تجارت الکترونیکی و تلفنی این است که در اینجا تراکنشی انجام نمی گیرد و شناسایی افراد به منظور دسترسی به منابع اطلاعاتی صورت
می گیرد. انگشت نگاری و تایپ نگاری از جمله بیومتریکهای پرکاربرد در این عرصه می باشند. در1999 در Oceanside کالیفرنیا پس از طرح آزمایشی که در50 ایستگاه کاری از1700 شبکه دولتی انجام شد، 1500 ایستگاه کاری به سخت افزار و نرم افزار تشخیصی اثرانگشت جهت دسترسی به شبکه مجهزشدند. طرح مشابهی در گلندیل کالیفرنیا برای2100 کارمند شهر اجرا شد که پیامد آن صرفه جویی 50 هزار دلاری سالانه در هزینه های مدیریتی- بعلت افزایش کارایی و راحتی دسترسی به شبکه بود. برنامه GSA امریکا هم از همین دست می باشد.
حفاظت از اطلاعات بیماران در شبکه های داخلی کلینیکها و مراکز درمانی و افزایش اهمیت این موضوع علت اصلی ورود بیومتریکها در این عرصه است. کاربردهای بیومتریک در این زمینه بیشتر از نوع کارمند محور است و انتظار می رود کاربردهای مشتری محور از قبیل دسترسی به اطلاعات شخصی و تأیید یا تعیین هویت افراد مرتبط با درمان هم جایگاه خود را پیدا کنند.
از سال1998 دفتر سلامت روانی نیویورک به 6000 واحد انگشت نگاری جهت تأمین امنیت شبکه خود مجهز شده است. بیمارستان وینسنت و مراکز مراقبتهای بهداشتی در مارس2001 اقدام به استفاده از فناوری بیومتریکی جهت افزایش امنیت شبکه 5000 کاربره خود نموده اند. اسپانیا و هند هم جزو کشورهای استفاده کننده از سامانه‌های بیومتریکی در بخش بهداشت خود می باشند.

- دسترسی فیزیکی/ زمانی و کنترل حضور و غیاب
دسترسی به اماکن حفاظت شده و کنترل تردد و ورود و خروج افراد، کاربرد دیگر بیومتریکها می باشد. بسته به سطح امنیت مورد نیاز بیومتریکهای مختلفی به این منظور مورد استفاده قرار می گیرند. شبکیه نگاری، دست نگاری و انگشت نگاری از جمله این بیومتریکها می باشند.
موارد زیر از جمله کاربردهای بیومتریکها در این بخش می باشد:
·      اطاق های ویژه
·      اماکن و ساختمانهای حساس
·      شبکه داخلی یا سازمانی
·      گاوصندوق های امن
·      صندوق امانات
·      اتومبیل شخصی و وسایل نقلیه
·      سلاح و کیف حمل اسلحه
·      تلفن همراه
·      دسترسی به اطلاعات طبقه بندی شده

- شناسایی شهروندان
شناسایی شهروندان در تعامل با نهادهای دولتی کاربرد دیگر بیومتریکها می باشد. این حوزه طیف وسیعی از کاربردها از کارتهای شناسایی بیومتریکی و دسترسی به خدمات و امکانات عمومی تا رأی گیری بیومتریکی را شامل می شود. انگشت نگاری و چهره نگاری از جمله بیومتریکهای پرکاربرد این حوزه می باشند.
1- شناسایی ملی
تعامل با بدنه دولت جزء زندگی روزمره افراد است. استفاده از بیومتریکها در بخش دولتی امروزه شیوع بسیار زیادی داشته است. برنامه های شناسایی ملی و صدور کارتهای شناسایی با فناوریهای اثر انگشت، چهره نگاری و عنبیه نگاری همراه شده   است که البته فعلاً مراحل ابتدایی خود را طی می کند.
ارائه خدماتی جزیی تر در قالب دولت الکترونیک هم بخشی از کاربردهای بیومتریک
می باشد که موارد زیر مثالهایی از این دست می باشد:
·      آموزش از راه دور در دانشگاههای مجازی
·      کنترل و مدیریت حضور و غیاب کارمندان، دانشجویان و دانش آموزان
·      خدمات هوشمند کتابخانه ای، آزمایشگاهی و سلف سرویس
·      سامانه های خدماتی کارکنان
·      کارتها و بلیط های اعتباری مصرفی
2- مدیریت بحرانهای بزرگ شهری
موارد زیر گوشه ای از خدمات قابل دستیابی به کمک فناوری بیومتریک هنگام بروز بحرانهای بزرگ و غیر مترقبه می باشد:
·      تایید هویت بازماندگان و آمارگیری سریع و دقیق
·      تعیین هویت مجروحان و آمارگیری سریع و دقیق
·      تعیین هویت متوفیان و آمارگیری سریع و دقیق
·      ارایه بهینه خدمات توزیع اقلام و کالاهای امدادی
·      تایید هویت دقیق مسؤولان و پرسنل فاقد کارت شناسایی و فعال در حین بحران
·      تعیین هویت دقیق افراد سابقه دار و مجرمان تحت پیگرد، حاضر در محل بحران
·      تشکیل بانک اطلاعاتی اولیه جهت مظنونین افراد فاقد هویت ثبت شده
3- رأی گیری
در امر رای گیری تا بحال در چند کشور دنیا از جمله مکزیک (ژولای 2000 با استفاده از چهره نگاری) پرو (انتخابات سال1997 با استفاده از اثر انگشت) ایتالیا، برزیل، دومنیکن، کاستاریکا، پاناما (استفاده از اثر انگشت) انتخابات بیومتریکی داشته اند.
همچنین از 1999 کنگره مکزیک، 1997 مجلس ونزوئلا، و اخیراً مجلس ترکیه از فناوری اثر انگشت برای کنترل رأی گیری داخلی استفاده می کنند.
4- گواهینامه رانندگی
هم چهره نگاری و هم انگشت نگاری کاربرد موفقیت آمیزی در برنامه های صدور گواهینامه رانندگی داشته است. که هم در زمینه شناسایی 1:N و هم 1:1 استفاده می شود. ایلیون، ویرجینیای غربی، جورجیا، کلورادو و تگزاس جزو این دسته از ایالات آمریکا می باشند. در دهلی نو و گجرات هند هم گواهینامه ها مجهز به اثرانگشت در کارتهای هوشمند می باشند.
5- توزیع امکانات عمومی
پروژه TASS اسپانیا که ازسال 1994 آغاز شده که هدف آن تهیه کارتهای هوشمند دریافت خدمات درمانی و مراقبتهای بهداشتی، تأمین اجتماعی و ... است. در این طرح کارتها به الگوی اثرانگشت افراد مجهزشده اند البته این سامانه فاقد بانک اطلاعاتی است و قادر به شناسایی 1:N نیست. هدف پروژه، دستیابی شهروندان به خدمات در کنار امنیت اطلاعات شخصی و جلوگیری از سوء استفاده از کارتهاست. در فیلیپین، افریقای جنوبی و ایالات متحده هم از سامانه‌های مشابه استفاده می شود.

- نظارت
نظارت بر حضور افراد در محیطهای ویژه از جمله قابلیتهای کاربری بیومتریکها می باشد. چهره نگاری مهمترین بیومتریک در سامانه‌های نظارتی می باشد.
ذکر این نکته ضروری است که از 7 کاربرد ذکر شده، شناسایی مجرمان و شناسایی شهروندان جزء کاربردهای بالغ فناوریهای بیومتریک می باشد و دیگر کاربردها هنوز نوظهور به شمار می روند.
با توجه به زمینه کاربردی، مجموعه های فعال در زمینه های زیر مخاطبان فناوری بیومتریک را تشکیل می دهند:
§        صدور کارت شناسایی ایمن (ملی، پرسنلی، بهداشتی، گواهینامه، خدمات شهروندی و...)
§        بانکداری الکترونیک
§        کنترل دسترسی فیزیکی و اطلاعاتی (منطقی)
§        امنیت مرزی
§        صدور مدارک مسافرتی و اقامتی
§        امنیت ملی و شناسایی مجرمان
§        بحران های ملی و حوادث غیرمترقبه
§        امنیت شبکه های اطلاعاتی و رایانه ای