فناوریهای شناسایی و ردیابی
بارکد ، RFID ، شناسایی با امواج رادیویی ، ردیابی ، ردگیری، ردیابی ماهواره ای ، GPS ، بینایی ماشین ، بیومتریک ، کارت هوشمند، سنسورفناوریهای شناسایی و ردیابی
بارکد ، RFID ، شناسایی با امواج رادیویی ، ردیابی ، ردگیری، ردیابی ماهواره ای ، GPS ، بینایی ماشین ، بیومتریک ، کارت هوشمند، سنسور۳۱۱- IrFM روشی نوین برای پرداخت های الکترونیکی
IrFM روشی نوین برای پرداخت های الکترونیکی
سید مصطفی هاشمی
دانشجوی رشته مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران جنوب
عضو باشگاه پژوهشگران جوان
جمهوری اسلامی ایران
E-mail: m.hashemi2006@gmail.com
واژگان کلیدی :
[1]IrFM، [2]IrDA ، پرداخت الکترونیکی ، پرداخت شخصی ، مادون قرمز ، معیارهای ارزیابی سیستم های پرداخت الکترونیکی
چکیده
گستردگی میلیون ها دستگاه متحرک در سراسر جهان ، نظیر تلفن های همراه ، که دارای قابلیت استفاده از مادون قرمز برای مبادله اطلاعات می باشند ، بستر جدیدی برای ارائه یک سیستم پرداخت فراگیر ، فراهم آورده است. IrFM ، یک مدل جدید پرداخت مبتنی بر سخت افزار مادون قرمز و بر پایه استاندارد IrDA است که آینده روشنی برای مقبولیت عمومی به عنوان یک سیستم فراگیر پرداخت های شخصی دارد . در این مقاله با تکیه بر عوامل موثر در کارایی یک سیستم پرداخت دیجیتالی ، نظیر سرعت برقراری ارتباط ، امنیت ، قابلیت اطمینان ، سادگی و سازگاری با سیستم های دیگر ، نقاط ضعف و قدرت این روش در کنار سایر مدل های متداول نظیر بلوتوث ، RFID و شبکه های تلفن همراه ، بررسی می گردد .
[1] Infrared Financial Message
[2] Infrared Data Association
۳۱۰-استفاده از فن‌آوری RFID در ردیابی قطعات خودروهای تحت گارانتی
استفاده از فن‌آوری RFID در ردیابی قطعات خودروهای تحت گارانتی در خدمات پس از فروش شرکت ایران خودرو
تهیه و تدوین :
قاسم رنگچیان، کارشناس ارشد IT شرکت ایساکو
فرهود رستگار رازی، کارشناس ارشد مدیریت صنعتی شرکت ایساکو
چکیده
فرآیند گارانتی و ارائه خدمات بهتر یکی از اهداف شرکتها برای پشتیبانی محصولات خود به جهت رضایتمندی و حفظ مشتریان میباشد. سالیانه شرکتها هزینه‌های گزافی بابت ارائه خدمات پس از فروش می‌پردازند و با اطلاعات جمع‌آوری شده از خدمات مذکور، بهبود مستمری در کیفیت محصولات خود ایجاد می‌کنند. اجرای صحیح فرآیند گارانتی امری مهم و حائز اهمیت است که موجب کنترل هزینه‌ها و صحت اطلاعات می‌گردد. سالیانه هزینه های زیادی بابت خدمات گارانتی پرداخت می‌شود. مسئله مهم اینست که بخشی از این هزینه نامتعارف و صوری بوده که با توجه به رویه جاری در فرایند ردیابی قطعات امکان مهار آن نمی باشد بنابراین هرچه این فرایند صحیح اجرا و کنترل شود هزینه گارانتی کاهش یافته و صحت اطلاعات جمع آوری شده بالا می رود.
شرکت ایران خودرو نیز در همین راستا با ارائه خدمات پس از فروش، محصولات خود را گارانتی نموده است. مدیریت گارانتی ایران‌خودرو برای به کنترل درآوردن فرآیند گارانتی از ردیابی قطعات استفاده می‌نماید. ردیابی قطعات از این رو انجام می‌گیرد که مجموعه ایران‌خودرو مطمئن گردد، قطعه‌ای که در فرآیند گارانتی مستلزم تعویض می‌گردد، جزو قطعاتی بوده که در ابتدا گارانتی شده است و خارج از این سیکل نمی‌باشد. در این رابطه نیاز است که قطعات شامل گارانتی بصورت تک تک شناسایی و ثبت اطلاعات گردند. برای جمع‌آوری اطلاعات و تحت کنترل درآوردن چرخه قطعات گارانتی، از شرکتهای تولید کننده تا خطوط مونتاژ در شرکت ایران خودرو و همچنین شرکت ساپکو ، ایساکو و نمایندگیهای مجاز، از لیبل‌های دارای بارکدهای معمول استفاده می‌گردد و هرقطعه با کد مربوطه شناسایی شده و از طریق دستگاه بارکدخوان اطلاعات لیبل‌ها دریافت و ثبت می‌شود. در روش جاری مشکلاتی وجود داشته که برخی از آنها مربوط می‌گردد به امکان چاپ لیبل‌های تقلبی بدلیل مخفی نبودن کدهای چاپی و زمانبر بودن خواندن کدها بوسیله دستگاه‌های بارکدخوان که از عدم کارایی مناسب در روش فعلی ردیابی ناشی می‌گردد و سالیانه هزینه‌های نامتعارف و سنگینی در همین رابطه بروز می‌نماید.
جهت برطرف نمودن نقائص مذکور، پروژه ردیابی قطعات نیازمند یک تکنولوژی جدید بوده که همه یا قسمتی از مشکلات فعلی را پوشش داده و حل نماید. در این راستا میتوان از تکنولوژی RFID (شناسایی قطعات از طریق امواج رادیویی) بهره برد. با توجه به توانایی‌های تکنولوژی مذکور در افزایش سرعت دریافت اطلاعات و امنیت داده‌ها، در این تحقیق بررسی لازم جهت امکان بکارگیری RFID در فرآیند گارانتی انجام پذیرفته است.
۳۰۹- اثربکارگیری RFID در افزایش بهره وری فرآیندهای زنجیره تامین
اثربکارگیری RFID در افزایش بهره وری فرآیندهای زنجیره تامین
(مطالعه موردی زنجیره تامین خودرو)
نغمه الوندی1، رحمت میرزائی سروکلائی2
1 دانشجوی کارشناسی ارشد IT دانشگاه شیراز، کارشناس وب شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تامین
2 دانشجوی کارشناسی ارشد IT دانشگاه شیراز، کارشناس IT شرکت ایران خودرو
چکیده
یکی از مهمترین چالش ها در زنجیره تامین ردیابی و شناسایی کالا ها در طول زنجیره تامین از تولید کننده تا رسیدن کالا به مصرف کننده نهایی می باشد. بصورت سنتی تجارت ها از بارکد یا سایر ابزارهای شناسایی دستی بمنظور برطرف نمودن برخی از چالش های مدیریت زنجیره تامین استفاده می نمودند که خود محدودیت ها و معایبی بهمراه دارد که از جمله آن می تواند به مواردی نظیر صرف زمان بسیار در زمان تحویل یا انبارداری کالا ها، آسیب پذیری زیاد، نیاز به دید مستقیم در هنگام خواندن اطلاعات، ظرفیت کم ذخیره سازی اطلاعات و عدم قابلیت write مجدد و مهمتر از همه این موارد عدم امکان ردیابی کالاها را نامبرد . با ظهور تکنولوژی RFID و مشاهده قابلیت ها و توانایی های بسیار زیاد آن بویژه در امر شناسایی و ردیابی و افزایش سهولت در این فرایندها، تجارت ها را بر آن داشت تا از این تکنولوژی بمنظور افزایش کارایی و بهره وری زنجیره تامین خود استفاده نمایند.
در این مقاله به بررسی مدیریت زنجیره تامین، تکنولوژی RFID، کاربردها، مزایا و پتانسیل استفاده از آن برای افزایش بهره وری زنجیره تامین با ایجاد قابلیت ردگیری کالا و تاثیر آن بر عملکرد تجاری پرداخته شده است.
کلمات کلیدی
زنجیره تامین، ردیابی، RFID ، Traceability، SCM
۳۰۸- IMPACT OF RFID IN AUTOMOTIVE INDUSTRY
IMPACT OF RFID IN AUTOMOTIVE INDUSTRY
Case study: Toyota, Ford, Hyundai, Audi, Renault-Nissan
Al ireza Feridooni
Renault car manufacturing Company, Renault IRAN supply manager
Key words: TPS, RFID, Supply chain, SC intelligence, Lean, Agile, Leagile, Tag, reader
Abstract:
In the automotive industry, high quality is absolutely mandatory to meet customer needs. Not only does it meet customer needs, it is required by law to protect the safety of passengers riding in the car. If products fail, automotive manufacturers may face expensive lawsuits. As a result, many quality control checks are applied during the production of a car. These quality control checks are expensive and take a lot of time. The automatic identification of parts using RFID can be used to streamline the process of quality control along the production line.
When errors are discovered in a product after it has been sold to customers, products need to be recalled in some cases. When a recall is implemented, it is important to act quickly and efficiently so that customers can bring their vehicles into a dealership to get the defective part replaced. These operations are very expensive. The task of addressing and locating the correct customers is costly.
RFID technology can provide real time data on where affected products and parts have been used and pinpoint which customers possess the defective vehicle. Using RFID, data recorded during the production process could be linked to the customer’s contact details after the purchase of a vehicle.
The automotive industry currently represents 46 percent of the RFID market. In addition, car manufacturers spend about 30 times as much as retailers on RFID technology.
In this paper, we will have an analysis on the reason of this more RFID motivation in Automotive industries. Some cases like Customer Focus, Demand Chain, Outsourcing, Mass Customization, Total Quality Management and Life Cycle Compression.
The result of this paper will shown us the high mandatory needs of RFID usage in automotive industries and in this way who is begin soon begin more benefits.
During this paper the statue of five important car manufacture about RFID application data, will be shown by some detail which will be so good to have a general compare about their global status improving during this years.
Key words: TPS, RFID, Supply chain, SC intelligence, Tag, reader
۳۰۷- پیاده سازی RFID در مدیریت زنجیره تامین شرکتهای پالایش گاز
فرزاد نظری
کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات –تجارت الکترونیک
شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد
کلمات کلیدی: تدارکات کالا- مدیریت زنجیره تامین- RFID-زنجیره ارزش- لجستیک و حمل ونقل- انبار
چکیده:
امروزه یکی از شروط اصلی رقابت برای شرکتهای تجاری و غیر تجاری، استفاده از فناوریهای نوین ارتباطی و جایگزینی آنها با سیستمهای سنتی و قدیمی میباشد. با جرات میتوان گفت بسیاری از شرکتها که در تقابل با استفاده از این پدیده نوظهور دو دهه اخیر میباشند یا به کلی از صفحه روزگار محو شده اند و یا با خسارتهای جبران ناپذیری روبرو گردیده اند. این نوآوریها در تمامی جهات در موسسات و سازمانها گسترش یافته اند و در سطوح مختلف سازمانی تاثیرات شگرفی بر تصمیم گیریها و نگرشهای مدیریتی داشته اند. در بخشهای بازرگانی استفاده از تجارت الکترونیکى، به دلیل سرعت، کارایى، کاهش هزینه ها و بهره بردارى از فرصت هاى زودگذر عرصه جدیدى در رقابت گشوده شده است که میتوان بر تاثیر آن بر فرایند تامین و تدارک کالا صحه گذاشت. تاثیر گذاری فن آوری اطلاعات و استفاده از اینترنت و شبکه های ارتباطی الکترونیکی بر زنجیره تامین ، افزایش کارایی و بهره وری را در مدیریت زنجیره تامین بدنبال خواهد داشت.
با ظهور فناوریهای نوین و ایجاد تحولات عظیم در بازارهای جهانی «تدارکات»، اهمیت به سزایی در سازمانها و شرکتها پیدا کرده است، به نحوی که سازمانها جهت ایجاد و حفظ موقعیت رقابتی خود ناگزیر به استفاده از آن با ترکیبی از فناوریهای جدید شده اند.(داگلاس و اسدی، 1384).
در این مقاله به بررسی تاثیر پیاده سازی فناوری RFID ، کاربردها و نقش آن در مدیریت زنجیره تامین شرکتهای پالایش گاز میپردازیم. صنعت گاز در کشور دارای گستردگی فراوانی از لحاظ جغرافیایی می باشد استخراج گاز از چاهها، ارسال به پالایشگاهها، تصفیه گاز، انتقال به شهرها و مراکز صنعتی از طریق خطوط لوله و در نهایت استفاده خانگی و صنعتی از این نعمت خدادادی احتیاج به هماهنگی و برنامه ریزی مناسب دارد. درچرخه تولید، تصفیه و انتقال گاز، پالایشگاهها از نقش و اهمیت بالایی برخوردارند. پالایشگاههای گاز دارای استهلاک بالای قطعات بوده و انجام تعمیرات اساسی سالانه در آنها از اهمیت بالایی برخوردار است . این فرآیند تامین، مستلزم برنامه ریزی دقیق، هماهنگی مناسب و سرعتی بالامی باشد. به عبارت دیگر ارتباط بین متقاضی یا مصرف کننده نهایی، فروشندگان، تولید کنندگان، انبار ها، شرکتهای حمل ونقل، بازرسی، بیمه و بانکها به طور مناسب مدیریت نمی شود و یا بهتر بگوییم مدیریت زنجیره تامین با حداقل کارائی و بهره وری در حال انجام است .
همچنین از بعد هزینه و با توجه به اینکه قسمت اعظم بودجه پالایشگاهها به تامین مواد، اجزاء و قطعات مورد نیاز، اختصاص یافته است استفاده از فناوری RFID می تواند نقش اصلی و کلیدی در بهبود مدیریت زنجیره تامین داشته باشد.
306- بررسی به کارگیری تکنیک FMEA در طراحی معماری سیستمهای RFID
بررسی به کارگیری تکنیک FMEA در طراحی معماری سیستمهای شناسایی خودکار مبتنی بر فناوری RFID
نویسندگان:
1. الهام کارشناس – دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات،دانشکده الکترونیکی
دانشگاه شیراز
2. دکتر فریبرز سبحان‌منش، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
واژگان کلیدی: طراحی، سیستمهای شناسایی خودکار، ریسک، حالات خرابی، RFID، FMEA
1. چکیده
امروزه فناوریهای محاسباتی به سرعت در حال تکامل و رشد هستند و در عین حال سیستمهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری همواره پیچیدگی‌های خاص خود را داشته‌اند. RFID یکی از فناوریهایی است که مزایای فراوانی را برای صنایع به همراه داشته است[1].
فناوری RFID (شناسایی بر اساس فرکانس های رادیویی) در حالت کلی به معنای تعیین هویت، با استفاده از امواج و فرکانس‌های رادیویی است که به وسیله آن می توان یک شیء را تعیین هویت نمود. امروزه در کشورهای پیشرفته کاربردهای RFID در صنعت، تجارت و حتی زندگی روزمره مردم دیده می شود به طوری که در طی سال های اخیر این فناوری مورد توجه زیادی قرار گرفته است. پیشرفت‌های صورت گرفته در فناوریهای مختلف مانند ریزپردازنده‌ها، آنتن‌ها، میان‌افزارها، سیستم های اطلاعاتی، ERP و... از یک طرف و نیازهای تجاری از طرفی دیگر ، توجه اغلب سازمان های تجاری خصوصاً تامین کنندگان کالا را به سمت فناوری RFID معطوف گردانیده است به گونه‌ای که دیگر به سختی میتوان سیستمهای اتوماسیون آینده را بدون فناوری RFID تصور نمود.
سیستمهای شناسایی خودکار مبتنی بر فناوری RFID به دلیل جدید بودن خصوصاً در کشور ایران، چالش‌های فراوانی را بهمراه دارند. یکی از مهمترین مسائل در این زمینه ناشناخته بودن مشکلات و نقاط بالقوه خرابی سیستمهای RFID در هر یک از اجزای زیرساخت و معماری سیستمی میباشد که اگر در زمان طراحی بدان‌ها پرداخته نشود، هزینه‌های بسیار فراوانی را در زمان راه‌اندازی و بهره‌برداری به همراه خواهد داشت. روش‌های مختلفی برای شناسایی حالات خرابی سیستم‌ها مانند FMECA[1] ،HAZOP [2] ، FTA[3] و FMEA [4] وجود دارد که می‌توانند در راه شناسایی نقاط خرابی سیستم‌ها و کاهش بروز این حالات در سیستمهای مهندسی کمک شایانی ارائه نمایند. در این تحقیق، به بررسی بکارگیری تکنیک FMEA در سیستمهای شناسایی خودکار مبتنی بر فناوری RFID پرداخته شده است. هدف از انجام این تحقیق، ارائه نقطه شروعی برای سایر سیستمهای مشابه در استفاده از این تکنیک به منظور ارتقاء ضریب اطمینان سیستم‌ها میباشد.
تکنیک FMEA باکاهش میزان ریسک خرابی، فرایند طراحی را استحکام می‌بخشد. همچنین با تصحیح نقصان‌ها و اشکالات طراحی سیستم و با شناخت نقاط بالقوه خرابی سیستم، میزان خرابی را در دوره راه‌اندازی و بهره‌برداری کاهش داده و شکست های محتمل را نیز برطرف می‌کند. در این تحقیق ابتدا به اجزاء کلیدی زیرساخت و معماری سیستمهای شناسایی خودکار مبتنی بر فناوری RFIDپرداخته می‌شود. پس از آن با معرفی مختصر انواع رویکردهای مختلف FMEA، کاربرد این تکنیک در سیستمهای شناسایی RFID مورد بررسی قرار می‌گیرد. شواهد
۳۰۵- SUPPLY CHAIN WASTE ZONES ANALYSIS BY RFID
SUPPLY CHAIN WASTE ZONES ANALYSIS BY RFID
Alireza Feridooni
Renault car manufacturing Company, Renault IRAN supply manager
Key words: RFID, SC, SC intelligence, Lean, Agile, Leagile, Pull, push, Tag, reader
Abstract:
Its people, its industry, its history and its products frame an organizations view of SCM. Today, the identification of SC waste zones has the most importance to have improvement from E-SC to SCI. Role of the new technologies like RFID has been high lighted by the advance companies as their experiences during current years.
In this paper, all shape of wastes SC zones will be introduced and after that we will have an advance application view about impact of RFID to change the SC status to SCI by waste zones reduction.
In this way, Lean, Agile and Leagile production models has been used as the RFID supply chain intelligence foundation.
Some of these waste zones which are introduced in this paper are as below:
- INTRA-ORGANISATION WASTE ZONES
Design zone
Information flow zone
Physical flow zone
Brink zone
- INTER-ORGANISATION WASTE ZONES
Information zone
Strateragic decisions Zone
System variations zone.
Step by step, we will have analysis of RFID impacts on each waste zone by supply chain information system variations.
Finally, we will have compare in some cars manufacturing about RFID applications as a case study.
304- تدوین استراتژی تولید تگ‌های RFID با استفاده از ماتریس SWOT
تدوین استراتژی تولید تگ‌های RFID با استفاده از ماتریس SWOT
و بر اساس برنامه چهارم توسعه کشور
حسن دهقان دهنوی
دانشجوی دکتری مدیریت تولید، دانشگاه علامه طباطبایی تهران و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یزد
سید حسن حاتمی نسب
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی ـ تولید، مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد
رضا طالعی فر
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی ـ تولید، مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد
سید امیرحسین حاتمی نسب
مدیر شرکت پیشگامان عصر ارتباطات
خلاصه
با توجه به اهمیت برنامه‌ریزی استراتژیک در تصمیمات مدیریتی و راهبردی (کوتاه مدت و بلند مدت)، لزوم توجه به استراتژی‌های تولیدی و تدوین متناسب و درست آنها بسیار لازم و ضروری بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله حاضر به منظور تدوین استراتژی‌های مناسب تولیدی در صنعت RFID، پس از شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت و تهدیدهای خارجی (تکنیک ماتریس SWOT) و بررسی تقابل سنجه‌های مؤثر بر هم در گروه‌های مختلف و به صورت زوجی، به تدوین استراتژی مناسب می‌پردازد. برای این منظور ضمن بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و متخصصین در این بخش از تکنولوژی، از مشاوره اساتید دانشگاهی آگاهی به حوزه استراتژی، استراتژی‌های گوناگونی بر اساس برنامه چهارم توسعه کشور تدوین گردیده است.
کلمات کلیدی:
استراتژی تولید ـ فناوری FRID ـ ماتریس SWOT ـ برنامه چهارم توسعه
۳۰۳- سیستم هدایتگر روباتهای خدماتی سیار مبتنی بر تکنولوژی RFID
مرتضی رشیدی کوچی – دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
ساره رشیدی کوچی – دانشگاه شیراز- دانشکده آموزشهای الکترونیکی
کلید واژه: smart-floor , راهبری ربات ،tag RFID
چکیده:
خانه ی هوشمند خانه ای است که در آن سیستم های مختلف خانگی بدون نیاز به کنترل توسط ساکنین این خانه، به صورت کاملاً هوشمند و اتوماتیک تنظیم شود. به عنوان مثال، سیستم روشنایی یک خانه ی هوشمند به صروت خودکار و با توجه به نور محیط تنظیم می شود. امروزه مدیریت هوشمند ساختمان بعنوان یک واقعیت آینده رندگی اجتماعی انسانها مطرح شده است که در این میان استفاده از رباتها در خانه های هوشمند و سپردن کارهای روزمره خانه و محیط کار جزء جدایی ناپذیر این حوزه می باشد.
البته ناوبری(هدایت) رباتهای سیار در فواصل طولانی، دیگر یک معضل نمی باشد. یکی از راهکارهای این مسئله تامین حسگرهای مجهز می باشد که هزینه این تجهیزات بسیار بالاست. به عقیده کارشناسان "هزینه حسگرهای با کیفیت برای ناوبری در ابعاد بزرگ جهت رباتهای خدماتی سیار براحتی چند برابر هزینه ساخت آن روبات می باشد"[1]
با بکارگیری RFID در سیستم هدایتگر می توان هم موقعیت و جهت ربات را با یک دقت قابل قبول مشخص نمود و هم هزینه ای بمراتب کمتر از هزینه استفاده از حسگرهای پیشرفته را متحمل شد. این سیستم هدایتگر از tag های RFID تعبیه شده در لایه زیرین کف محوطه مورد سرویس استفاده می کند.
این لایه زیرین هوشمند یک بافت شبکه ای متراکم از تعداد زیادی tag می باشد. و به مثل یک فانوس دریایی جهت تعیین مسیر رباتها عمل می کند، با این تفاوت که بر خلاف فانوس دریایی که بصورت فعال سیگنال ساطع می کند، این اجزا ، passive بوده وبا یک اکو الکترومغناطیسی با یک مشخصه(ID) خاص به سیگنالهای پرسشگر پاسخ می دهد. از سویی ربات، به یک قرائتگر RFID و یک نقشه بارگزاری شده در کنترلر، جهت مشخص کردن موقعیت tag های کف محوطه مجهز شده است. با این تجهیزات ربات موقعیت و جهت حرکت خود را مشخص و کنترل می کند.
ادامه مطلب ...آشنایی با فناوری RFID و امنیت آن
RFID نوعی فناوری شناسایی بی‌سیم است که بشدت در حال گسترش دنیای تجارت است. هر روز حدود 5 میلیارد بارکد در جهان خوانده می‌شود. استفاده از برچسب‌های RFID به جای بارکد، می‌تواند در نهایت موجب کاهش بهای کالاهایی شود که این نوع برچسب بر آنها نصب شده است.
نمونه‌هایی از کاربردهای RFID عبارتند از: مدیریت زنجیره تامین، کنترل تردد، مدیریت انبار و اموال و اسناد.
با این فناوری جدید، مشتری سبد کالای خود را برداشته و بدون ایستادن در صف‌های طولانی و یا حتی نشان دادن اقلام خریداری شده به صندوقدار یا نگهبان، از فروشگاه خارج می‌شود. مهمترین خوبی این فناوری کاهش سرقت و محاسبه سریع‌تر تعداد کالاهای موجود در انبار بدون نیاز به کمک نیروهای انسانی است.
مردم در حال اعتماد کردن به RFID هستند. نمونه‌ای خوب برای اثبات افزایش علاقمندی به فناوری RFID، پروژه بانک مرکزی اروپا است که در صورت‌حساب‌های 500 یورویی خود، به همراه بارکد از برچسب‌های RFID نیز استفاده می‌کند. وزارت دفاع امریکا و فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال مارت، بزرگ‌ترین مؤسساتی هستند که از تکنولوژی RFID استفاده می‌کنند. همچنین، شرکت مایکروسافت اعلام کرده است که نرم‌افزارهایی را مخصوص برنامه‌ریزی، کنترل و ذخیره‌سازی داده‌های حاصل از دستگاه‌های RFID عرضه خواهد کرد. این نرم‌افزارها، به سیستم عامل windows Server امکان می‌دهد تا داده‌ها را از دستگاه‌های RFID جمع‌آوری و پردازش کنند. از سوی دیگر، آژانس‌های هواپیمایی به منظور ایجاد بهبود در نظام تحویل بار مسافران، در حال جایگزین‌سازی بارکدها با RFID هستند. این روش تا 80 درصد دقت و اطمینان را بالا برده است. با وجود مزایای بسیار، RFID پیامدهای خاص خود را نیز دارد.
 |
مقدمه‌ای بر سیستمهای RFID
سیستمهای RFID از سه جزء اصلی تشکیل شده‌اند: فرستنده یا برچسب[1] RFID، فرستنده/ گیرنده یا برچسب‌خوان[2] RFID و پایگاه داده مرکزی (شکل 1).
1. فرستنده یا برچسب RFID
در سیستم RFID به هر شی یک برچسب زده می‌شود. هر برچسب دارای ریزتراشه‌ای با ظرفیت‌های محاسباتی و ذخیره‌سازی ویژه و یک آنتن مارپیچ مسطح برای برقراری ارتباط با برچسب‌خوان است. برچسب‌ها براساس دو معیار دسته‌بندی می‌شوند:
· نوع حافظه: فقط خواندنی، یک بار نوشتنی و چندین بار خواندن و یا کاملا قابل بازنویسی
· منبع توان الکتریکی: فعال، نیمه غیرفعال و غیرفعال
2. فرستنده/ گیرنده یا برچسب‌خوان RFID
برچسب‌خوان‌های RFID معمولاً از یک مدول RF، یک واحد کنترل و سازه کوپلینگ برای بررسی برچسب‌های الکترونیک از طریق ارتباط مخابراتی RF تشکیل شده‌اند. محاسبات پیچیده‌ای مانند عملیات رمزنگاری را میتوان توسط برچسب‌خوان‌های RFID انجام داد زیرا برای آنها محدودیتی مانند محدودیت‌های موجود در سیستمهای خوانش دستی و یا دستیار دیجیتال شخصی[3] (PDA) مورداستفاده در سیستمهای بارکد، وجود ندارد.
فرستنده‌های غیرفعال RFID، کامپیوترهای بسیار کوچکی با منابع محدود هستند که توسط انرژی سیگنال درخواست اطلاعات ارسال شده توسط برچسب‌خوان، تغذیه الکتریکی می‌شوند. این نوع از برچسب‌های RFID دارای قدرت پردازش محدود و توان ذخیره‌سازی پایینی (کمتر از 1024 بایت) میباشند. RFIDهای فعال و یا نیمه غیرفعال نیاز به باتری داشته و دارای قابلیت‌های بیشتری هستند. در شکل 1، طرز کار یک سیستم RFID نمایش داده شده است.
3. پایگاه داده مرکزی
برچسب‌خوان‌های گران‌قیمت می‌توانند دارای قابلیت‌هایی نظیر تجهیزات ذخیره‌سازی و پردازش داخلی نیز باشند، اما به دلیل محدودیت توان ذخیره‌سازی اطلاعات در برچسب‌ها (حدود 96 بیت) این اطلاعات (مانند IDهای تصادفی، اشاره‌گرها و غیره) در یک پایگاه داده ذخیره می‌شوند.
شکل 1: طرز کار یک سیستم RFID
 |
آزمایشگاه‌های AutoID یک ساختار سلسله مراتبی به نام کلاس برای برچسب‌های RFID ارائه کرده‌اند. در این ساختار کلاس‌های I و II برچسب‌های ارزان‌قیمت را دربر می‌گیرند. در این مقاله فقط در مورد کلاس‌های I و II بحث خواهد شد. برچسب‌های کلاس I فقط شامل حافظه‌های فقط خواندنی بوده و برچسب‌های کلاس II می‌توانند شامل حافظه‌های خواندنی/ نوشتنی نیز باشند.
مقایسه سیستمهای مبتنی بر RFID یا سیستمهای مبتنی بر بارکد
RFID، لزوماً بهتر از بارکد نیست و این دو، فناوریهایی متفاوت با کاربردهایی متفاوت هستند. تفاوت مهم آنها در این است که بارکدها «در معرض دید مستقیم» هستند، یعنی شیء باید در دید مستقیم Reader باشد و اپراتور باید کالا را مستقیماً در دید اسکنر قرار دهد، ولی در RFID کالا می‌تواند با فاصله زیاد توسط Reader بازخوانی شود. عیب دیگر بارکد این است که اگر برچسب دارای خدشه یا پارگی شود یا تاخوردگی داشته باشد، قابل خواندن نیست. در ضمن بارکدهای استاندارد فقط کارخانه و محصول را تعیین می‌کند. مثلاً یک بارکد روی یک جعبه شیر برای همه جعبه‌های شیر یکسان بوده و قابل تشخیص نیست که مثلاً تاریخ انقضای کدام یک از آنها اول از همه سپری می‌شود. استفاده از برچسب‌های RFID نسبت به بارکد دارای مزایایی چند است: به طور خودکار و بدون نیاز به خطوط، دستگاه‌های رویت‌کننده، برچسب کاغذی و یا سایر مواد مشابه، با سرعت صدها بار در ثانیه و از فاصله چندین متری اطلاعات را می‌خواند.
متخصصان بر این باورند که هر دو سیستم بارکد و RFID به مرحله همزیستی مسالمت‌آمیز با هم رسیده‌اند، اما در آینده، فناوری RFID به کلی جانشین بارکد خواهد شد. امروزه گوشی‌های موبایلی ساخته شده‌اند که دارای تجهیزات اسکن برچسب‌های RFID هستند. مشتری می‌تواند با در دست داشتن این گوشی در یک فروشگاه بزرگ حرکت کرده و با استفاده از این اسکنر شخصی، قیمت و کیفیت اقلام فروشگاهی را مقایسه و آنها را فهرست کند. محدودیت‌هایی که امروزه در زمینه استفاده از برچسب‌های RFID وجود دارد، بیشتر ملاحظات امنیتی و هزینه نسبتاً بالای این برچسب‌هاست. علاوه بر آنچه گفته شد، به‌طور معمول برای بهره‌گیری از تمامی مزایای بالقوه برچسب‌های RFID، شناسایی یک کالا باید در تمام چرخه حیات آن یعنی تولید، توزیع، فروش و بازیافت انجام پذیرد. پایین آوردن هزینه برچسب‌ها به معنی محدود کردن توانایی‌های آنها خواهد بود. علاوه بر آنچه گفته شد، چون بیشتر برچسب‌های RFID از نوع غیرفعال هستند باید محدودیت‌های توان را نیز لحاظ کرد. از سوی دیگر هیچ اطمینانی وجود ندارد که این سیستم‌ها قادر به ذخیره‌سازی رمزهای کاربری به شکلی کاملاً ایمن باشند، چون برچسب‌های RFID در برابر حملات مداخله‌جویانه، مقاوم نیستند.
ماهیت تهدیدات
برچسب‌های RFID اشیایی قابل لمس بوده و توسط دارندگان آنها ارائه می‌شوند. بسیاری از تجهیزاتی که با امواج الکترومغناطیس کار می‌کنند نیز دارای چنین ویژگی‌هایی هستند، با این تفاوت که مثلاً رهگیری اطلاعات ارسال شده توسط تلفن همراه نیاز به تجهیزات شنود بسیار پیشرفته دارد در حالی که برچسب‌های RFID توسط تمام اسکنرهای سازگار با این سیستم قابل خواندن هستند. گیرنده/ فرستنده‌های RFID به‌طور قابل ملاحظه‌ای در زمینه پشتیبانی از فناوریهای سنتی توسعه امنیت و حفظ حریم خصوصی، بسیار محدود عمل کرده‌اند. لو رفتن اطلاعات تنظیم شده در برچسب‌ها و برچسب‌خوان‌های RFID ممکن است منجر به بروز وضعیت‌های نامطلوبی شود. یکی از این مخاطرات، گردآوری اطلاعات به‌طور غیرمجاز است که در آن حمله‌کننده اطلاعات را به صورت غیرقانونی و به شکل فعال یعنی انتشار درخواست اطلاعات و یا به صورت غیرفعال یعنی شنود ارتباط برقرار شده بین برچسب و برچسب‌خوان، به دست می‌آورد. انواع دیگر حمله شامل: رهگیری اشیا و افراد به وسیله ایجاد ارتباط بین برچسب‌خوان‌های RFID مختلف و برچسبی خاص و تحلیل ترافیک برچسب RFID است.
مشکلات امنیتی که فناوری RFID با آن مواجه است حاصل مجموعه‌ای از عوامل فناوری و اجتماعی است. به همین دلیل برای حفظ حریم شهروندان در صورت استفاده گسترده از RFID باید هر دو وجه یاد شده مورد بررسی قرار گیرد. قانونمند کردن فناوری RFID مفید به نظر می‌رسد چون در این صورت، نیازهای امنیتی مشخص شده و فناوریهای توسعه‌دهنده امنیت RFID، از فعالیت‌های غیرقانونی جلوگیری می‌کنند.
راه‌حل ایده‌آل برای حل مشکلات امنیت اجتماعی ناشی از سیستمهای RFID، تمرکز آشکار بر تکمیل شرایط لازم برای قانونمند کردن RFID است. متأسفانه تمام تلاش‌هایی که تاکنون در زمینه امنیت RFID انجام گرفته‌اند، یا صرفاً در زمینه فناوری RFID بوده و یا فقط به نکات قانونی آن می‌پردازند. این انشعاب آشکار در نگرشهای امنیتی و حفظ حریم در RFID، از مقوله حفظ حقوق شهروندی در جوامع استفاده‌کننده از سیستمهای RFID صیانت نمی‌کند. از سوی دیگر، مردم یا سازمانها نیز مقاومت‌های جدی در برابر RFID نمی‌کنند. مثلاً، استفاده از RFID بر روی تیغ اصلاح کمپانی تسکو که به دلیل عکسبرداری از تمام دارندگان این کالا، چه خریدار و چه سارق، موجی از اعتراض به پا کرد. بعضی سازمانها مانند سازمان مصرف‌کنندگان مخالف سیستم شماره‌گذاری و نقض حریم خصوصی توسط فروشگاه‌های بزرگ (CASPIAN)، به طور جدی در راه مخالفت با گسترش کلان این فناوری، گام برمی‌دارند.
مشکلات ناشی از فناوری
مارک وایزر در 1991 اعلام کرد که یکی از مشکلات عمده در محاسبات فراگیر مسئله امنیت است. مسائل امنیتی عمیقاً به مشکل رهگیری و یا نقض حریم خصوصی وابسته هستند. بیشتر راه‌حل‌های ارائه شده به شیوه‌های مبتنی بر رمزنگاری برچسب‌ها به وسیله توابع درهم‌ساز، تکیه دارند. این واقعیت را باید درنظر گرفت که شیوه‌های جدید RFID به دقت موشکافی نشده‌اند تا وضعیت امنیتی آنها به مرحله اطمینان‌بخشی برسد.
مشکلات اجتماعی
از نظر روانشناسی، حفظ حریم خصوصی و امنیت مشتری در سیستمهای RFID نسبت به سیستمهای خودکار ردگیری کننده فعالیت افراد، مانند کارت‌های اعتباری و کوکی‌های نرم‌افزار مرورگر وب، از حساسیت بیشتری برخوردار است.
برچسب‌های دارای کد محصول الکترونیکی[4] (EPC) شامل چندین قسمت اطلاعاتی مانند شناسه محصول، شناسه تولیدکننده و شماره سریال یکتای محصول هستند. این اطلاعات به شکل یکسری کدهای عددی نمایش داده می‌شوند، اما وجود شماره سریال یکتا حمله فیزیکی را امکان‌پذیر می‌کند. مثلاً فرض کنید خریدار بهای کالا را با استفاده از کارت اعتباری خود می‌پردازد، فروشگاه به منظور ارائه خدمات آتی خود، مانند اعطای جایزه خرید، می‌تواند بین نام خریدار و شماره سریال کالا نوعی ارتباط برقرار کند. هنگامی که خریدار مجدداً از فروشگاه خرید کند، تشخیص هویت او به‌طور خودکار انجام می‌شود. حال اگر این اطلاعات به دست افراد دیگری بیفتد، اطلاعات بسیاری در مورد مشتری و کالای خریداری شده، فاش می‌شود.
خطر دیگر در وجود اطلاعات کالا در برجسب‌های RFID کالا است. مثلاً فرض کنید که فردی از داروهای آرام‌بخش استفاده می‌کند، فاش شدن این اطلاعات ممکن است امنیت شغلی و اجتماعی او را به مخاطره اندازد. از سوی دیگر خریدار کالاهایی با برچسب RFID ممکن است به عنوان یک هدف تبلیغاتی محسوب شود. مثلاً با خرید کالایی با علامت تݹ?قی خاص، آماج تبلیغات شرکتهای رقیب شرکت مذکور قرار گیرد.
حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که مشکلات تکنیکی قابل حل هستند، اگر مردم در مورد فواید استفاده از RFID توجیه نشوند و متولیان RFID نتوانند سطح مطمئنی از امنیت را به کاربران ارائه دهند، اجرای سیستمهای RFID در سطح وسیع مفید نخواهد بود. مثلاً، آمار نشان می‌دهد که 4/73 درصد از کسانی که در مورد RFID از آنها نظرسنجی شده است، ترجیح می‌دهند که پس از خرید کالا برچسب RFID آن را غیرفعال کنند. این آمار به روشنی نشان می‌دهد که هرچند موفقیت‌هایی در حل مشکلات RFID در بخش فناوری آن صورت گرفته، اما در زمینه اجتماعی در سطح قشر متوسط جامعه، کسانی که حرف آخر را در مورد آینده یک فناوری می‌زنند، کار زیادی صورت نگرفته است.
با وجود اینکه سیستمهای RFID به عنوان یکی از فراگیرترین فناوریهای محاسباتی شناخته می‌شوند، هنوز مشکلات بسیاری وجود دارد که پیش از به‌کارگیری آنها در مقیاس کلان، باید حل شوند. یکی از اصلی‌ترین این موارد موضوع امنیت است. در کالاهایی که بر روی آنها این نوع برچسب‌ها نصب شده است، به هنگام گزارش‌گیری برچسب‌خوان‌ها، برچسب به طور ناآگاهانه اطلاعات حساسی را فاش می‌سازد.
یکی از مشکلات بسیار مرتبط با امنیت، موضوع رهگیری افراد و یا به عبارتی نقض حریم خصوصی است. این مشکل به این دلیل روی می‌دهد که پاسخ‌های رسیده از برچسب به برچسب‌خوان‌ها قابل پیش‌بینی است، به این معنی که در حقیقت در اغلب موارد برچسب‌ها همیشه شناسه یکسانی را ارائه می‌کنند که به شخص ثالث اجازه می‌دهد که به سادگی بین برچسب و کالای مربوط به آن ارتباط منطقی برقرار کنند. حتی در صورتی که در طراحی برچسب‌ها سعی شود که هیچ‌گونه اطلاعات با ارزشی که منجر به افشاشدن مشخصات برچسب و یا کالای مربوطه شود، آشکار نشود ممکن است با استفاده از شیوه‌هایی چون بر هم نهی برچسب‌ها (منظومه‌سازی) رهگیری کالا همچنان امکان‌پذیر باشد.
مراجع:
1. CASPIAN.http://www.nocards.org/,2005.
2. M. Weiser. The computer for the 21st century. Scientific American, 265 (3): 94 {104, September 1991}.
3. O.Gunther and S. Spiekermann. RFID and the perception of control: the consumer's view. Commun. ACM, 48 (9): 73-76, 2005.
4. Auto- ID Center. 900 MHz class 0 radio frequency (RF) identification tag specification. Draft, March 2003.
5. A. Juels, R.L. Rivest, and M.Szydlo. the blocker tag: selective blocking of RFID tags for consumer privacy. In V. Atluri, editor, 8 th ACM Conference on computer and communications security, pages 103- 111. ACM press, 2003.
[1]. Tag
[2]. RFID Reader
[3]. Personal Digital Assistant
[4]. Consumers Against Superma Privacy Invasion and Numbering Electronic Product Code