بیومتریک نمونه ای از فناوریهای نوظهور در عرصه دنیای ارتباطات و اطلاعات است که به قولی شاه کلید ورود به دنیای اطلاعات و کنترل ارتباطات می‌باشد. در گزارش ژانویه سال2000 دانشگاه MITاز بیومتریک به عنوان یکی از 10 فناوری جدید که دنیا را تغییر خواهدداد، نام برده شده‌است. اجرای پروژه‌های عظیم امنیت بیومتریکی در جهان نمایان‌گر اهمیت این فناوری در ارتباطات آینده بین‌المللی می‌باشد.
از این رو معاونت مهندسی دفتر همکاری‌های فناوری ریاست جمهوری برآن شده تا با تشکیل "شبکه نقش آفرینان بیومتریک کشور" بستری را برای مشارکت ذینفعان و مخاطبان فناوری بیومتریک، شامل برنامه‌ریزان و سیاستگذاران (دولتی و ملی)، متخصصان و نخبگان تحقیق و توسعه، تأمین‌کنندگان سیستم(بخش خصوصی و صنعت) جهت توسعه همه‌جانبه این فناوری در کشور فراهم‌آورد.
اجرای مطالعات مقدماتی در سال 1384 و برگزاری اولین نشست راهبردی فناوری بیومتریک کشور در خردادماه سال 1385 با هدف آشناسازی نمایندگان دستگاه های مختلف کشوری با این فناوری و به اشتراک گذاری دستاوردهای مطالعات انجام شده در طول فاز مطالعات مقدماتی نخستین گام در راستای توسعه همه جانبه این فناوری در کشور و شناخت مختصات داخلی و جهانی آن به شمار می رود.
با توجه به حجم بالای دغدغه ها و مشکلات روزمره در بسیاری از دستگاه هایی که در آینده از نقش آفرینان و یا مخاطبین و کاربران فناوری بیومتریک محسوب می شوند، در داخل این دستگاه ها امکان تمرکز مطالعاتی معطوف به آینده کمتر فراهم می شود. از سوی دیگر الزاماً این فناوری برای همه این نهادها از اولویت یکسانی برخوردار نبوده اساساً نوع رویکرد آنها نیز با عنایت به تفاوت های آنها نمی تواند یکسان باشد.
شناسایی جامعه ذینفعان و مخاطبان این فناوری و تعامل با این جامعه بصورت یک ارتباط شبکه وار جهت رهیافت گزینی با بهره گیری از خرد جمعی و ایجاد عزم در میان عناصر کلیدی این شبکه، گام بعدی تدوین رهیافت مواجهه با این فناوری را تشکیل می دهد.
بر همین اساس مشارکت صاحب نظران و فعالان حوزه بیومتریک در امر تدوین راهبرد و طراحی پلتفرم ملی بیومتریک، برقراری تعاملات متنوع با نمایندگانی از بخش های مختلف شبکه نقش‌آفرینان بیومتریک شامل برنامه ریزان و سیاستگذاران(دولتی و ملی)، کاربران عمده، متخصصان و فعالان حوزه R&D (دانشگاهی و تحقیقاتی)، تأمین کنندگان سیستم (بخش خصوصی و صنعت) در این مرحله مدنظر قرار گرفته است.
مهمترین اهداف شناسایی و تعامل با این شبکه به شرح زیر می باشد:
اقدامات پیش‌بینی شده این پروژه عبارت است از:
از آنجا که شبکه های ارتباطی و در رأس آنها اینترنت بستر ارتباطی امروز فعالان جوامع مختلف به شمار می آید، استفاده از این ابزار کارآمد و بهره گیری بهینه از امکانات قابل حصول آن می تواند به حمایت و هدایت بخشی تلاش‌های گروههای فعال در عرصه بیومتریک منجر شود. در این راستا طرح پورتال ملی فناوری بیومتریک بعنوان یک ابزار چندمنظوره شبکه توسعه بیومتریک (اطلاع رسانی، آموزش، ترویج و توسعه) ارائه می شود.
داده‌های این بانک موارد زیر را شامل می‌گردد:
متخصصان
شرکت های داخلی فعال
پایان نامه های دانشجویی
دانشکده ها و مراکز فعال تحقیقاتی
پروژه‌های اجرا شده یا در حال اجرا
این دوره ها در چهار محور با موضوعات زیر اجرا می‌گردد:
- آشنایی با بیومتریک
- بانکداری الکترونیک
- کارت شناسایی شهروندی و پرسنلی
- کنترل و مدیریت دسترسی
در این راستا اقدامات زیر مد نظر است :
· برگزاری جلسات ماهانه با حضور صاحبنظران، ذینفعان و مخاطبان جهت
o تأمین مقدمات برگزاری نخستین کنفرانس ملی بیومتریک در سال آتی و تهیه و طرح و برنامه آن
o تعریف پروژه‌های کاربردی در نهادهای عضو شبکه
· برگزاری جلسات کارشناسی با نهادهای علاقمند به مشارکت جدی در فرایند شبکه سازی
· برقراری و فعال‌سازی ارتباط با مجموعه های معتبر جهانی و بین المللی با استفاده از توان ارتباطی دفتر همکاری ها در خارج از کشور
· پیشنهاد مدل ملی بهره گیری و توسعه فراگیر فناوری بیومتریک (سند ملی توسعه بیومتریک)
برگزاری اولین کنفرانس بیومتریک کشور فرصتی مناسب برای شناسایی شبکه پژوهشگران، برنامه ریزان و کاربران بالفعل و بالقوه این عرصه است. همچنین آگاهی از دستاوردهای نوین جهانی در کنار تعمیق ارتباط بین نهادها و سازمان‌های مؤثر در آینده این فناوری به ساماندهی فعالیتهای پراکنده و هم افزایی بیشتر در جهت کارآمدی بیشتر ملی در این عرصه منجر خواهد شد و می تواند زمینه ساز تشکیل کارگروه‌های هماهنگی و برنامه ریزی ملی شود و می تواند شکل دهنده یک حرکت اولیه هماهنگ از سوی نهادهای موثر در فناوری بیومتریک و زمینه ساز شکل گیری برنامه ریزی متناسب برای گا‌م‌های بعدی باشد.
هفدهم مارس امسال اریک نوردنانکاری طراح و هنرمند سوئدی یک وسیله ردیابی GPS را درون چمدانی قرار داد و آنرا به همراه مسیر دقیق از پیش تعیین شده خود به شرکت پست DHL تحویل داد. 55 روز بعد این چمدان به استکهلم بازگشت.سامانه GPS به صورت خودکار مسیر سفر این چمدان در دور دنیا را ثبت نموده است.
سیستم های بیومتریک برای تشخیص انسانها از کارایی و امنیت بیشتری نسبت به سیستم های معمولی(مانند استفاده از کارت) برخوردارند. یکی از سیستم هایی که از خواص منحصر بفرد انسانها استفاده می کند تشخیص با استفاده از شکل دست و انگشتان است.
هر شخص دارای دست ها و انگشتانی متفاوت از بقیه است. البته این تفاوت به اندازه اثر انگشت یا عنبیه نیست. به همین دلیل هم از این روش تشخیص در مواردی مانند مدرسه ها و شرکت های معمولی استفاده می شود نه مراکز با اهمیت بالا.
هر چند یک سیستم بیومتریک هم می تواند برای تشخیص صحت شخص(Authenticate) مورد استفاده قرار گیرد هم برای شناسایی یک شخص از بین افراد مختلف(Identify). ولی معمولا از شکل دست و انگشتان برای تشخیص صحت شخص استفاده می شود نه برای شناسایی آن از بین افراد مختلف. در تشخیص صحت شخص، اطلاعات ورودی با اطلاعاتی که راجع به آن شخص داریم مقایسه شده و نتیجه مثبت یا منفی است. این کار یک مقایسه یک - به- یک است ولی در شناسایی شخص اطلاعات ورودی باید با اطلاعات تمام افرادی که در سیستم وجود دارند مقایسه شود که مقایسه ای یک - به- چند است.
سیستمی که شکل دست و انگشتان را تشخیص می دهد از یک دوربین استفاده می کند. برای استفاده از این سیستم باید دست را روی یک صفحه صاف قرار داد و انگشتان را از هم باز کرد و در مقابل محل های تعیین شده قرار داد تا سیستم بتواند کارش را بهتر انجام دهد. سپس سیستم یک یا چند تصویر از دست می گیرد. پس از این کار طول، عرض، ضخامت و دیگر مشخصات ظاهری دست و انگشتان محاسبه می شود. در نهایت این اطلاعات تبدیل به کد شده و ذخیره می شود تا در آینده بتوان آن را با اطلاعات دریافتی مقایسه کرد.
یکی از مشکلات چنین سیستمی تغییر شکل دست افراد در اثر گذشت زمان و عواملی مانند افزایش یا کاهش وزن افراد است. به این ترتیب اطلاعات موجود در سیستم باید مرتبا بروز شوند. مگر اینکه این سیستم برای شناسایی افراد در یک بازه زمانی کوتاه( مثلا یک کنفرانس چند روزه) مورد استفاده قرار گیرد.
برگرفته از : روزنامه جام جم – هفته نامه کلیک – شماره 85
روشهای بیومتریک مختلفی بر اساس خصوصیت های منحصر بفرد انسان ها وجود دارد هر کدام از این روش ها دارای نقاط قوت و ضعف هستند. یکی از روش هایی که کمتر از موارد فوق شناخته شده است استفاده از شکل رگ هاست.
همانند اثر انگشت و عنبیه، شکل رگ های انسان هم کاملا منحصر به فرد است و با دیگران متفاوت است. حتی شکل رگ های دو طرف بدن هم یکسان نیست و شکل رگ های طرف چپ و راست بدن متفاوت است.
بسیاری از رگ ها از روی پوست مشخص نیستند. به همین دلیل هم امکان تقلب و جعل در چنین روشی بسیار کم و مشکل است. همچنین شکل رگ ها با تغییر سن انسان ها بسیار کم تغییر می کند. به همین دلیل هم چنین خصوصیتی برای تشخیص انسان ها از یکدیگر بسیار مناسب است.
برای استفاده از سیستم تشخیص رگ ها باید انگشتان، مچ دست، کف دست یا پشت دست را روی اسکنر مخصوص سیستم گذاشت. یک عکس توسط دوربین با نوری نزدیک به نور مادون قرمز گرفته می شود.
هموگلوبین های موجود در خون این نور را جذب می کنند و رگ ها به شکل سیاه در تصویر مشخص می شوند. همانند دیگر سیستم های بیومتریک این تصویر بر اساس شکل و محل ساختاری رگ ها تبدیل به یک کد می شود. به این ترتیب برای استفاده های بعدی از سیستم، کد محاسبه شده جدید با کد ذخیره شده مقایسه می گردد.
اسکنر هایی که در سیستم تشخیص رگ ها بکار می روند با ابزارهایی که در بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرند متفاوت اند. اسکنر هایی که برای اهداف پزشکی به کار می روند عمدتا از ذرات رادیواکتیو استفاده می کنند در حالی که در سیستم های تشخیص هویت بیومتریک، فقط از نوری که تقریبا شبیه به آنچه که از کنترل کننده های از راه دور ساطع می شود، استفاده می شود.
برگرفته از : روزنامه جام جم – هفته نامه کلیک – شماره 88
بسیاری از اوقات شما با شنیدن صدای یک نفر و بدون نیاز به دیدن وی می توانید او را شناسایی کنید. هر فرد دارای صدایی است که تقریبا با هیچ کس دیگر مشابه نیست. دلیل این امر حفره های صوتی هر شخص و نحوه حرکت دادن دهان هنگام صحبت کردن است. بنابراین می توان سیستمی طراحی کرد که شخص را با استفاده از صدایش تشخیص دهد. چنین سیستمی ممکن است از شما درخواست کند که چند کلمه یا عبارت خاص بیان کنید تا در آینده از آن ها برای رمز عبور استفاده کند. یا اینکه یک نمونه نسبتا کامل از حرف زدن شما را دریافت کند تا بعدها بدون نیاز به استفاده از کلمه ای خاص بتواند شما را شناسایی کند.
سیستم تشخیص صدا در حقیقت یک طیف نگاره(Spectrogram) صداست. طیف نگاره یک گراف است که فرکانسهای مختلف صدا را در محور عمودی و زمان را در محور افقی نشان می دهد. صداهای مختلف گراف های متفاوتی را می سازند. طیف نگاره همچنین از رنگ ها یا درجات مختلف خاکستری برای نشان دادن کیفیت آکوستیکی صدا استفاده می کند.
مزیتی که چنین سیستمی نسبت به سیستم هایی مانند تشخیص دست خط یا شکل دست و انگشتان دارد این است که نیاز به حضور فیزیکی فرد نیست و از راه دور هم می تواند چک شود. مثلا شخص با استفاده از تلفن می تواند به سیستم متصل شده و بوسیله صدایش توسط سیستم شناسایی شود.
مشکل این جاست که اگر کلمه ای که پرسیده می شود مشخص باشد می توان با ضبط کردن صدای یک شخص و پخش آن از طریق تلفن برای سیستم به اطلاعات وی دسترسی پیدا کرد. به همین دلیل هم معمولا این سیستم ها از کلمات مختلف که به شکل تصادفی انتخاب می شوند برای رمز عبور استفاده می کنند. دسته ای دیگر از سیستم ها هم از تکنولوژی هایی استفاده می کنند که می توانند صدای ضبط شده را تشخیص دهند. با وجود تمام این سیستم ها باز هم سیستم های تشخیص صدا دارای امنیت بالایی نیستند و به همین دلیل اغلب ترجیح داده می شود که در یک سیستم با اهمیت بالا از چند روش مختلف برای تشخیص افراد استفاده شود.
برگرفته از : روزنامه جام جم – هفته نامه کلیک – شماره 86
در نگاه اول شاید تشخیص انسانها بر اساس دست خط آن ها کار چندان جالبی به نظر نرسد.
افراد بسیاری می توانند دست خط افراد دیگری را تقلید کنند و براحتی و با کمی تمرین حتی امضای یک نفر دیگر را هم تقلید کنند. بنابراین چگونه چنین سیستمی می تواند مفید باشد؟
سیستم های بیومتریک برخلاف انسانها که به شکل حروف و نوشته اهمیت می دهند، به عمل نوشتن توجه دارند.
این سیستم ها مقدار فشاری را که موقع نوشتن هر حرف وارد می شود، همچنین سرعت و نحوه نوشتن حروف را مورد توجه قرار می دهند.
همچنین ترتیب نوشتن هم اهمیت دارد. برای مثال اینکه پس از نوشتن هر حرف نقطه های آن نوشته می شود یا پس از نوشتن کل کلمه.
بنابراین بر خلاف شکل ظاهری نوشته که براحتی قابل تقلید است موارد گفته شده را کمتر کسی می تواند تقلید کند.
سیستم تشخیص انسان با استفاده از دستخط همانند دیگر سیستم های بیومتریک از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
- یک حسگر که اطلاعات از طریق آن به سیستم وارد می شوند.
- یک رایانه برای خواندن و نگهداری اطلاعات
- یک برنامه برای تحلیل اطلاعات داده شده با اطلاعات از پیش ضبط شده
حسگر سیستم تشخیص دستخط می تواند یک صفحه حساس یا یک قلم مخصوص باشد.
چنین صفحه یا قلمی باید بتواند زاویه ها و فشارهای وارده برای نوشتن، همچنین جهت های نوشتن را اندازه گیری و به سیستم منتقل کند. به این ترتیب این موارد توسط یک نرم افزار تبدیل به یک گراف می شود و این گراف در سیستم ذخیره می گردد.
هر زمان که نیاز به چک کردن باشد گراف ایجاد شده بر اساس دستخط جدید، با گراف ذخیره شده مقایسه می شود تا تشخیص داده شود که دستخط جدید مربوط به فرد اصلی است یا خیر.
( روش استفاده از دستخط امنیت بسیار بالایی دارد. حتی اگر سیستم چند کلمه مشخص برای ورود اطلاعات داشته باشد باز هم هیچ فردی قادر نخواهد بود دقیقا نوع نوشتن آنها را از فرد دیگری تقلید کند.همچنین امنیت افزایش می یابد وقتی که محدودیت کلمات وجود نداشته باشد. کاربرمی تواند مانند رمز عبور چند کلمه را به انتخاب خود وارد سیستم کند و هر بار توسط دستخط خود اجازه دسترسی پیدا کند.)
برگرفته از : روزنامه جام جم – هفته نامه کلیک – شماره 84
برای آنکه با سیستم های تشخیص هویت بیشتر آشنا شویم ضروری است تا طرز کار آنها را بدانیم :
یک سیستم بیومتریک از یک پویشگر(Scanner) یا قرائت گر(Reader)، نرم افزار تبدیل کننده اطلاعات به فرم دیجیتال و یک پایگاه داده که داده های بیومتریک را در خود ذخیره نموده و قابلیت مقایسه آنها با یکدیگر را دارد تشکیل شده است. هنگامی که یک داده ورودی از طریق یک پویشگر یا قرائتگر به نرم افزار داده می شود تا آن را به اطلاعات دیجیتالی تبدیل کند. نرم افزار با استفاده از الگوریتمهای ویژه ای( که قابلیت تکامل دارند) ویژگی های اصلی و اساسی آن را که می تواند با دیگر داده های موجود تفاوت عمده ایجاد کند شناسایی نموده سپس نسبت به ضبط این ویژگی ها اقدام می نماید.
عمده این روشها با بهره گیری از مشخصه های یکتایی است که خداوند به بشر اعطا نموده است. یکتایی در نقش انگشت ها، الگوی تقسیم سیاهرگها، دایره های رنگی عنبیه، الگوی رگهای موجود در شبکیه و DNA تنها تعدادی از این ویژگی ها هستند.
در حال حاضر شرکتهای متعددی از سیستمهای حساس به اثر انگشت برای کنترل ورود و خروج در محیط های مهم و با امنیت بالا استفاده می کنند. قطعا در آینده هم تعداد این مشخصه ها و سیستمهای تشخیص هویت مبتنی بر آنها بیشتر خواهد شد، هم سرعت و هم دقت آنها افزایش خواهد یافت. امروزه در دنیا بسیاری از مشکلات امنیتی بواسطه عدم وجود اطلاعات کافی از افراد جامعه است. بی تردید در آینده ای نه چندان دور با وقوع هر حادثه ای می توان با سرعتی بالا عاملان یا قربانیان حادثه را شناسایی نمود.
برگرفته از : روزنامه جام جم – هفته نامه کلیک – شماره 63
یک محصول غذایی ایمن، نتیجه تمامی فرآیندها و فعالیتهایی می باشد که در طی کل زنجیره غذایی انجام شده است. الزامات مربوط به شناسایی محصول، که قابل اعمال به محصولات non-GMOیا Generally Modified Organisms، محصولات ارگانیک و یا گواهی منشا محصول می باشد، نیازمند داشتن یک سیستم شناسایی محصول و بازیابی اطلاعات مربوط به محصول مطمئن است.
یک گواهینامه قابلیت ردیابی زنجیره غذایی، پشتیبان و در بر گیرنده تمامی فرآیند ها و فعالیتهای تمامی شرکتهای تولیدی دخیل در تولید مواد غذایی است. این فرآیند، مستلزم مدیریت گزارش های دقیق گردش مواد خام، مسؤولیت پذیری تمام گروههای دخیل در این فرآیند و اثبات کاربرد یک سیستم مدیریت می باشد. ادامه مطلب ...
با استفاده از ویژگی های فیزیولوژیک افراد احتمالا تاکنون به این نکته فکر کرده اید که چگونه اثر انگشت افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است و چگونه با در دست داشتن این اثر انگشت می توان افراد را شناسایی کرد.
واقعیت این است که از سالها قبل دانشمندان به وجود این تفاوت میان اثر انگشت افراد پی برده اند و سیستمهای ریاضی خاصی را (که شاید یادگیری آن خالی از لطف نباشد) طراحی کرده اند که با استفاده از آن می توان اثر انگشت افراد مختلف را با زبان ریاضی و توسط مجموعه ای از اعداد بیان کرد. به روشها و سیستمهای آماری و ریاضی مورد استفاده برای تحلیل داده های فیزیولوژیک، بیومتریک گفته می شود. ویژگی های یکتا و عدم انطباق در تعدادی از مشخصه های فردی هر انسان وجود دارد که از جمله آنها می توان به بخشی از چشم و مولفه های بنیادی از سلولهای تشکیل دهنده موسوم به DNA اشاره نمود.
اگر بخواهیم آشنایی مختصری با این سیستم ها داشته باشیم بهتر است به تاریخچه بکارگیری این روشها و سیستمها اشاره ای بکنیم. آنچه از متون و تاریخ علم و فن قابل استخراج است به این موضوع اشاره دارد که چینی ها در حدود 600 سال قبل کاربردهای ابتدایی از اثر انگشت را مورد استفاده قرار می داده اند اما اولین کاربرد دقیق و کامل این موضوع به حدود 1890 میلادی در پاریس بر می گردد که برای شناسایی افراد از اثر انگشت آنها استفاده شده است. پس از آن این روش توسط پلیس برای شناسایی یا تایید هویت(2 کاربرد اصلی و مهم) افراد مورد استفاده قرار می گرفته است.
منظور از شناسایی این است که فردی ناشناخته است، مشخصات او گرفته می شود و با مشخصات همه مقایسه شده و مشخص می شود که چه کسی است. تایید هویت یعنی فرد ادعا می کند که مثلا "یاسر زمانی" است، سیستم مشخصات او را فقط با مشخصات "یاسر زمانی" نگهداری شده در سیستم مقایسه می نماید.
در چهار دهه گذشته غیر از روش انگشت نگاری روشهای جدید دیگری (بیش از 10 روش) ابداع شده و مورد استفاده قرار گرفته است. موسسات و شرکتها روشهای جدیدتری را هر روزه مطرح می کنند و کشورها با بررسی آنها و مقایسه سرعت، قیمت و هزینه استفاده از آنها روشهای جدید را تایید نموده یا مورد استفاده قرار می دهند.
امروزه مشخصه های متعددی از انسانها می تواند برای شناسایی به کار رود که تعدادی از آنها فیزیکی و تعدادی رفتاری هستند. بعنوان مثال می توان از اثر انگشت، پوشش عنبیه و شبکیه، الگو های سیاهرگهای بدن و DNA بعنوان ویژگی های فیزیکی و تون صدا، امضا و سرعت تایپ بعنوان ویژگی های رفتاری نام برد. از ویژگی های رفتاری معمولا تنها برای تایید هویت استفاده می در حالی که ویژگی های فیزیکی هم برای شناسایی و هم برای تایید هویت قابل استفاده اند. برای دسترسی به این ویژگی ها از ابزارها و روشهای خاصی مانند ضخامت و قطر رگها یا دایره های رنگی چشم، لرزشهای ناخودآگاه دست، چیدمان و شیوه قرار گرفتن اشکال هندسی بر روی انگشتان و ... استفاده می شود.
برگرفته از : روزنامه جام جم – هفته نامه کلیک – شماره 62